Doorgaan naar de inhoud
Uw zoekacties: Afdeling Overijssel van de Vereniging Warmbloed Paardenstamb...

1745 Afdeling Overijssel van de Vereniging Warmbloed Paardenstamboek Nederland en rechtsvoorgangers ( Collectie Overijssel locatie Zwolle )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Historische inleiding
Paarden fokken in Overijssel.

Het fokken van paarden vindt al eeuwenlang plaats. In 1531 vaardigde keizer Karel V een uitvoerverbod uit voor merries, gevolgd door andere beperkingen van de handel. Voorschriften om het houden van slechte hengsten tegen te gaan werden voortdurend verbeterd en aangescherpt. De veel gehoorde klacht in de 18e en 19e eeuw was, dat de beste hengsten en merries de handel ingingen en dat vaak met tweedehands exemplaren werd gefokt. Hierdoor liep de kwaliteit van de fokpaarden terug. In het laatste kwart van de 19e eeuw begonnen maatschappijen van landbouw de paardenfokkerij met strengere regels te ondersteunen: het paardenstamboek ontstond.

In Overijssel werd in 1887 de Vereniging tot Verbetering van het Paardenras in Overijssel (VVPO) opgericht. Deze vereniging was provinciaal erg actief met allerlei maatregelen om de paardenfokkerij op een hoger plan te brengen. In hetzelfde jaar werd ook het Nederlandsche Paardenstamboek (NPS) opgericht, die in 1890 een Overijsselse afdeling kreeg. De invoering van de verplichte hengstenkeuring (1891) leidde tot een stijging van het aantal inschrijvingen van hengsten in het stamboek. Pais en vree was het in paardenfokkend Nederland niet. Met name Gelderse fokkers waren ontevreden over de vele registers van de NPS. Vrijwel ieder ras kon worden ingeschreven, inlanders en buitenlandse paardenrassen, plus alle mogelijke kruisingen. Enige voorwaarde was dat de paarden aan elementaire gezondheids- en kwaliteitseisen moesten voldoen. Daarnaast bestonden er niet minder dan acht stamboekorganisaties, die volkomen langs elkaar werkten. Pogingen om tot één stamboek te komen leidde in 1912 tot de oprichting van de Nationale Vereniging tot Bevordering der Paardenfokkerij in Nederland (NVPN).

Vanaf 1912 zou deze vereniging twee stamboeken beheren, voor het landbouwtuigpaard en het landbouwtrekpaard. Doel van deze nationale vereniging was om te komen tot één uniform Nederlands tuigpaard, gebaseerd op zuivere teelt.
Er bestond sinds 1916 ook een NVPN-afdeling Overijssel. Gelderse fokkers bleven echter ontevreden over de te volgen koers. Uiteindelijk kwam het in 1938 tot de vorming van een nieuwe vereniging, te weten de Vereniging tot Bevordering der Landbouwtuigpaardfokkerij in Nederland (VLN). Ook deze vereniging beheerde twee stamboeken, nu meer specifiek voor de Groningse fokrichting en de Gelderse fokrichting. Per 10 december 1938 werd de Overijsselse afdeling van de NVPN omgevormd naar de VLN.

Na de Tweede Wereldoorlog werden de hengsten- en merriekeuringen en tentoonstellingen met nieuw elan opgepakt. Het aantal leden steeg, terwijl er ook een toename was in het aantal dekkingen en de registratie van merries en veulens in het stamboek. Veel bestuurlijk inspanningen werden geleverd door de heren J.C. Wolthuis, A.J. Ganzeboom en G.A.R. Nieuhoff.

In 1965 werd het 75-jarig bestaan bestaan van de VLN-afdeling Overijssel nog feestelijk gevierd. Maar de realiteit was dat van veel boerderijen het paard verdween. De Gelderse en Groningse fokkerijen waren op een doodlopend spoor terecht gekomen, doordat de vurig bepleite modernisering in de fokkerij was tegen gehouden. Nederland richtte zich meer op het fokken van rijpaarden voor de sport. De VLN fuseerde per 1 januari 1970 met de Vereniging Warmbloed Paardenstamboek in Nederland (WPN). De stamboeken voor het Gelderse en Groningse paardentype werden gesloten. Het Nederlandse sportpaarden vindt via internationale keuringen en handel zijn weg over de hele wereld. Veel in Nederland gefokte rijpaarden deden in 1986 mee aan de Olympische Spelen. Het 100-jarig bestaan werd in 1990 gevierd. Toen ontving de WPN het predicaat koninklijk.

Bovenstaande beknopte geschiedenis is afkomstig uit de publicatie "Van NPS tot KWPN, afdeling Overijssel, 1890-1990", te vinden in archiefbloknummer 1745, inventarisnummer 20. Voor informatie over de historische ontwikkelingen van de paardenfokkerij in Overijssel en Nederland wordt hiernaar verwezen.
Het archief van de WPN afdeling Overijssel loopt over de jaren 1912-1993 en kent een omvang van 1 m1. Het archief is in juni 2020 door dhr. A.W. van Daalen, voorzitter van de KWPN, aan het HCO geschonken. Het archief is openbaar.

Kenmerken

Datering:
1912 - 1993
Voorwaarden voor raadpleging:
Het archief is geheel openbaar.
Omvang archiefblok:
1,24
Toegang:
Seekles, J.J., Inventaris van het archief van de afdeling Overijssel van de Vereniging Warmbloed Paardenstamboek Nederland en rechtsvoorgangers, 1912 - 1993, Zwolle (2020).
Openbaarheid:
Het archief is geheel openbaar..