Archieven

Kaart door Joannus Westenberg van het graafschap Bentheim en van oost Twente, het noorden is links. Vermeld worden: de havezaten: Singrave, Bentinck (Breckelenkamp), Ootmarsum, Weleveld bij Zenderen, Hengelo, Twickel; kloosters: Sibculo, Albergen, 't Stift bij Weerselo. Met legenda, cartouche en schaalstok.

Een film rond de katoensterkerij van Scholco te Losser, met beelden van o.a.:
- Het productieproces in de fabriek;
- Bouwvakkers buiten aan het werk aan een nieuw fabrieksgebouw;
- Het op klossen draaien van de katoen;
- Een arbeidster bevestigt de klosjes met katoen op de machine;
- Het plafond van de fabriek met daaraan diverse lampen;
- Een bouwvakker met kruiwagen;
- Een bouwvakker sloopt een muur in het fabrieksgebouw;
- Het fabrieksgebouw aan de buitenzijde met bouwvakkers druk aan aan het werk.

Reportage van het 50-jarig jubileum van de RK muziekvereniging Excelsior in Losser.
10 augustus 1958: Receptie van het bestuur in het gebouw De Vereniging. De eerste voorzitter van Excelsior de heer Hannof feliciteert de huidige voorzitter de heer Johan van de Woning.
Het orkest speelt bij het oorlogsmonument onder leiding van de dirigent de heer Landheer.
23 en 24 augustus 1958: 2 daags Nationale Federatie Muziekconcours.
De heren juryleden in het gemeentehuis van Losser. In beeld burgemeester van der Zand.
Defilé van de deelnemende verenigingen voor het stadhuis.
Mars- en Tamboerwedstrijden in de Lijsterbesstraat.
Concertwedstrijden in Brilmansdennen. In grote getale is het publiek aanwezig.

Een compilatie van een aantal filmjournaals van Polygoon over diverse Overijsselse onderwerpen:

* De opening van de nieuwe vlieghaven Twente op 29-08-1931,

- 00:02:13 De burgemeester van Enschede, Edo J. Bergsma, staat op het vliegveld en houdt voor de camera een openingstoespraak. Als openingshandeling zwaait hij met een witte vlag.

- 00:02.59 Onder grote publieke belangstelling stijgt een éénmotorig toestel (PH-ADX) op.

- 00:03:27 Vijf eenmotorige vliegtuigen gaan gelijk de lucht in en voeren een vliegshow op.

- 00:04:02 Opnamen van het publiek met onder meer burgemeester Bergsma en de commissaris van de Koningin in Overijssel, mr. A.E. Baron van Voorst tot Voorst.

- 00:04.05 Mannen en vrouwen in klederdracht kijken toe.

- 00.04:07 Einde;

* De aanleg van het Twente-Rijnkanaal in december 1931

- 00:04:08 Tekst: ?Lochem. De aanleg van het Twente-Rijnkanaal. Eén der groote graafmachines aan het werk.?

- 00:04:18 Beeld: Met een reusachtige graafmachine wordt zand afgegraven.

- 00.05.00 Overzicht van het kanaal in aanleg, waar een brug overheen ligt.

- 00:05:05 Einde;

* De Graf Zeppelin boven Twente en Rotterdam in juni 1932

- 00:05:06 Tekst: ?Met de nationale luchtvaartschool de zeppelin tegemoet.?

- 00:05:06 Beeld: Luchtopnamen vanuit een vliegtuig van een zeppelin, de Graf Zeppelin, die boven Twente vliegt.

- 00:05:36 Tekst: ?In Twente.?

- 00:05:37 Beeld: De zeppelin landt onder grote publieke belangstelling op vliegveld Twente.

- 00:05:51 Een man gaat aan boord.

- 00:05:57 Meer luchtopnamen van de zeppelin.

- 00:06:04 Opnamen van het publiek en de zeppelin in Rotterdam.

- 00:06:32 Prins Hendrik is bij de landing in Rotterdam aanwezig en spreekt met andere gasten.

- 00:06:37 Mensen wuiven naar de vertrekkende zeppelin. Politieganten te paard kijken toe.

- 00:06:51 Opnieuw luchtopnamen van de zeppelin, nu

Een film rondom de avondvierdaagsen van 1975 en 1985 te Losser.

Een film rondom de avondvierdaagse van 1972 te Losser.

Een film rondom de avondvierdaagse van 1971 te Losser.

0:00:002 mannen oogsten met een combine en laden vervolgens de oogst op een platte wagen. (Zwart/wit)
0:03:31 Tekst: “Schuttersfeest te Glane 5 en 6 juli”. Bezoekers op het feestterrein, de schutter marcheren op het veld. (Kleur)
0:05:20 Tekst: “Nu komt Johan Visser zijn verjaardag in de vrije natuur bij café de put 1969”. 6 mannen drinken Grolsch bier aan de rand van een bos en moeten bijzonder veel urineren. Ze hebben veel lol samen. (Zwart/wit en kleur)
0:16:56 Einde

Acht familiefilmpjes van de familie Lamberts.

17. De tuin (16-05):

- Jeannine en Frits spelen badminton thuis in de tuin;

- Marnix in de tuin;

- De kas;

- Marnix met een kiepauto;

- Oom en tante met hun zoon.

18. Kamperen (19-05):

- Moeder, Jeannine, Egbert, oom en tante en hun zoon tezamen in de tuin;

- Frits met vriend spelen riddertje;

- Frits en tante aan het gebak;

- Frits met zijn vriend;

- Oom trekt Frits door de tuin;

- Pieter op een padvindersbijeenkomst te Losser;

- Een bordje met 'Losser', Pieter gaat kamperen met de padvinders;

- Marnix in de box buiten in de tuin;

- Pieter crosst op zijn fiets door de tuin;

- Moeder, Jeannine, Marnix, Harald. Pieter en de hond gezellig bijeen in de tuin.

19. Padvinders opendag (20-05):

- Padvinders in het bos, moeder met de kinderwagen;

- Pieter in de touwen;

- Een wedstrijd wie er het snelst in de boom is;

- De padvinders lopen op een touwbaan;

- De padvinders krijgen een blinddoek om;

- Het clubhuis 't Zaandhoes;

- Met een vlot door de lucht over het water.

20. Marnix in de tuin (29-05):

- De padvindersbijeenkomst te Losser;

- Moeder in gesprek met de Akela;

- Jongens aan het spelen in de tuin;

- Frits heeft een hindernisbaan uitgezet in de tuin;

- Marnix met de kiepauto in de tuin;

- Marnix in de box.

21. 1e Pinksterdag 30-5-'71:

- De hele familie bij elkaar in de tuin;

- Marnix met een tennisracket;

- Egbert speelt met water in de tuin;

- Marnix met een driewieler en de poes;

- De familie gezellig in de tuin.

22. Voetballen (1-06):

- Egbert en Pieter aan het spelen in de tuin;

- Marnix met zijn kiepauto;

- Twee schildpadjes;

- Marnix met een vriendje in de box;

- Marnix met de hond;

- Harald werpt een bal

Oversticht 52
Officiële beschrijving van RTV Oost: "In het begin van de 20-ste eeuw kende Twente tientallen steenovens en steenfabriekjes. Van de meeste is niets overgebleven. Steenfabriek Werklust in Losser sloot anderhalf jaar geleden definitief haar deuren. De fabriek stond vlakbij een groeve waaruit de klei werd gewonnen. Jarenlang werd de klei met de schep uitgegraven en met paard en wagen vervoerd naar de fabriek. De baksteen uit de groeve was kleurrijk en daardoor populair. Geschiedkundige Adrie Roding vertelt over de historie van de steenfabriek die vanwege haar ringoven uniek in Europa was. Johan Eilers en Ge Zwijnenberg laten zien wat er moest gebeuren voordat de leem als bakstenen de fabriek verliet. Een film uit de jaren zeventig van de Historische Vereniging Losser en dia?s van Jan Poorthuis illustreren het productieproces."

Oversticht 10
Officiële beschrijving van RTV Oost: "De Waterstaatskerken die met name in Twente zijn gebouwd. Deze eenvoudige kerkjes zijn in de eerste helft van de 19e eeuw, na de invoering van de vrijheid van godsdienst, gebouwd voor zowel protestanten als katholieken. Om wildgroei te voorkomen hield het Ministerie van Waterstaat bouwkundig een oogje in het zeil. Kenmerkend voor al deze kerkjes is de sobere architectuur. Een voorbeeld hiervan is Losser. De hervormde gemeente kerkt nog steeds in het oude Waterstaatkerkje uit 1810."

1 kaart. Rechtsonder "PHall sculp." Enkel kader rond de kaart. Matige copie van de kaart door van der Keere; gradenverdeling onderin deels in spiegelschrift. Links van plaat in boekdruk THE LORDSHIP | OF TRANS-ISSALANIA. Schaalstok in titelcartouche 2 Scala Milliaria Germanicorum [= 2,5 cm].
Weergegeven Overijssel en Drenthe. De Vechtstreek wordt IJssellandt genoemd. Verder: Zalland en Twente. Plaatsen in het toenmalige Overijssel: Blankenham, Barlo, Blokzijl, Vollenhove, Sint- Jansklooster, Steenwijkerwold, Steenwijk, Giethoorn, Kampen, Zalk, Genemuiden, Mastenbroek, Zwartsluis, Zwartewatersklooster, Hasselt, Staphorst, Zwolle, Wijhe, Olst, Diepenveen, Deventer, Wesepe, Raalte, Hellendoorn, Ommen, Den Ham, Sibculo, Hardenberg, Schoonebeek, Stockem, Berweer, Goor, Rijssen, Enter, Almelo, Wierden, Vriezenveen, Ray, Delden, Borne, Albergen, Weerslo, Denekamp, Oldenzaal, Losser, Enschede, Hengelo. Havezaten: Hagenvoorde, Ruitenborg, Den Doorn, Rechteren, Schuitenburg. Met coördinaten, cartouche en schaalstok. Het noorden is rechts.

Kaart uit de Geschiedkundige atlas van Nederland, van Zuid-Twente, met de grenzen van de marken Elsen, Herike, Diepenheim, Goor, Kotwijk, en Weddehoen, Delden, Oele Deldenerzijde, Oele, Woolderzijde, Woolde, Groot, Driene, Lonneker, Losser, Hengevelde, Bentelo, Beckum, Usselo,Twekelo, Eschmarke, Markevelde, Boekelo, Brammelo en Brammelerbroek, Eppenzolder en Holthuizen, Langelo, Honesch, Buurse. Havezate Diepenheim.

Oude toren in Losser aan de Raadhuisstraat. Aan de bouw van de St. Martinustoren is te zien dat het een verdedigingstoren was. Hij dateert uit de 13e of 14e eeuw. De bijbehorende kerk wisselde in de loop der eeuwen nogal eens van eigenaar, raakte in verval en werd uiteindelijk in 1904 gesloopt.
De toren, die sinds 1810 eigendom is van de gemeente, bleef behouden. Aan de oostgevel van de toren zijn zowel de profielen van de oorspronkelijke kerk als die van na de uitbreiding in 1887 nog te zien. De contouren van de afgebroken kerk zijn aangebracht in het plaveisel van het plein. De kaart is in 1928 afgestempeld.

Pootjebaden in de Dinkel bij de Losserse Zandbergen in natuurgebied De Oelermars. De kaart is in 1932 afgestempeld.

Kinder Vacantieoord Lossersche Zandbergen, ook K.L. Smitoord genoemd, van de Coöperatie tot Steun in de Strijd Enschede. Dit was een socialistische verbruikscoöperatie, opgericht in 1902. Vanaf de beginjaren tot 1938 was het Smitoord een internaat voor 3 maanden voor jongeren, grotendeels afkomstig uit de Randstad. In 1938 werden daar Duitse joden (vluchtelingen) geplaatst tot ongeveer 1942. Daarna werd het een opvoedingstehuis voor kinderen met problemen. In 1991 is deze vorm van jeugdhulpverlening gedecentraliseerd verplaatst naar Enschede en zijn de panden afgebroken. De kaart is in 1932 afgestempeld.

Kinder Vacantieoord Lossersche Zandbergen, ook K.L. Smitoord genoemd, van de Coöperatie tot Steun in de Strijd Enschede. Dit was een socialistische verbruikscoöperatie, opgericht in 1902. Vanaf de beginjaren tot 1938 was het Smitoord een internaat voor 3 maanden voor jongeren, grotendeels afkomstig uit de Randstad. In 1938 werden daar Duitse joden (vluchtelingen) geplaatst tot ongeveer 1942. Daarna werd het een opvoedingstehuis voor kinderen met problemen. In 1991 is deze vorm van jeugdhulpverlening gedecentraliseerd verplaatst naar Enschede en zijn de panden afgebroken. De kaart is in 1932 afgestempeld.

Kinder Vacantieoord Lossersche Zandbergen, ook K.L. Smitoord genoemd, van de Coöperatie tot Steun in de Strijd Enschede. Dit was een socialistische verbruikscoöperatie, opgericht in 1902. Vanaf de beginjaren tot 1938 was het Smitoord een internaat voor 3 maanden voor jongeren, grotendeels afkomstig uit de Randstad. In 1938 werden daar Duitse joden (vluchtelingen) geplaatst tot ongeveer 1942. Daarna werd het een opvoedingstehuis voor kinderen met problemen. In 1991 is deze vorm van jeugdhulpverlening gedecentraliseerd verplaatst naar Enschede en zijn de panden afgebroken. De kaart is in 1932 afgestempeld.

De Losser Böggelrieders en Daansers zijn voortgekomen uit de 'Twentse Week', die in de jaren vijftig door de Losserse middenstand in de fabrieksvakantie werd geörganiseerd. Het officiële oprichtingsjaar is 1954. Met de traditionele kleding en bijzondere Böggelfietsen (hoge bi), gemaakt naar 19e-eeuws model, treden zij op in binnen- en buitenland. In 1989 organiseerden zij in het dorp het grote internationale folkloristische festival Eurofolk, waaraan veel groepen uit binnen- en buitenland deelnamen. De groep bestaat uit zo?n 60 personen (jongeren en senioren). Naast zo'n twintig 20 'Böggels' beschikt de groep over een traditionele loopfiets, een ouderwetse transportfiets en een ouderwetse kleuterdriewieler. De Böggelschuur op Erve Kraesgenberg (Bookholtlaan 25, Losser) fungeert als onderkomen van de club en hier vinden ook de wekelijkse repetities plaats. In de smederij staan de fietsen gestald en hier vinden de nodige reparaties aan de fietsen plaats.

De foto is genomen bij de protestantse kerk te Losser. Sedert de Reformatie hadden de hervormden de oude Martinuskerk in gebruik. Op 1 januari 1810 moesten zij, door een besluit van Koning Lodewijk Napoleon, de kerk weer teruggeven aan de katholieken, die in Losser in de meerderheid waren. Ondermeer met een overheidsbijdrage van fl. 5.000 kregen de Hervormden een nieuwe kerk. Eind 1810 kon er gepreekt worden, in 1814 werd de toren geplaatst en in 1822 werd het orgel uit 1727 weer in gebruik genomen. Dat is nog afkomstig uit de oude Martinuskerk, evenals de preekstoel. Kerkgebouw en orgel staan op de rijksmonumentenlijst. De kaart is in 1963 afgestempeld.

Torenstraat met de St. Martinustoren, in de volksmond 'De Oude Toren' uit de 14e of 15e eeuw. De St. Martinuskerk kwam na de Reformatie in handen van de protestanten. In 1798 kwam hij in bezit van de Gemeente. De hervormden bouwden toen hun Waterstaatskerk aan het Raadhuisplein, die geopend werd op 23 december 1810. In 1904 werd de inmiddels weer katholieke kerk afgebroken, omdat deze in een zeer slechte bouwkundige staat verkeerde. De contouren van de kerk zijn nog aangegeven in het plaveisel van het omliggende marktplein. De 22 meter hoge toren, die in 1883 en diverse malen in de 20e eeuw op de nominatie stond om afgebroken te worden is in 1954 en in 1982/1983 gerestaureerd. De kaart is in 1939 afgestempeld.

Zijaanzichten van de brug boven de mondingen van de glanerbeek, een vonder, de Ellermansbrug, de Bossinkbrug, de gebroken Krassenbergbrug, een brug, de brug bij Snoink (Snoeyink), twee doorlaten in de spoorbrug.

Lengtedoorsnede van de Dinkel vanaf de N735 bij Losser tot de Duitse grens. Zijaanzichten van een vonder, een vonder beneden de monding van de Glanerbeek, de Ellermansbrug en de Rotermansvonder. Ook te vinden is het huis van Meuleman (Mulderman).

Lengtedoorsnede van de Dinkel vanaf de huidige A1 tot de huidige N734. Zijaanzichten van de Schepersvonder, de vonder bij Snoink (Snoeyink), de zandvonder, de vonder bij Duivelshof, een vervallen brug, een vonder, de Krassenbergsbrug, de brug over de Ravenhorsterbeek, de Bossinkvonder en de nieuwe Bossinkbrug. Monding van de Ravenhorsterbeek.

Lengtedoorsnede van de Dinkel tussen de huidige N342 en de huidige A1. Zijaanzichten van de bruggen in de Straatweg van Oldenzaal naar Denekamp (nu N342): brug over de Dinkel, brug over de Hambeek, brug in de Straatweg van Oldenzaal naar Bentheim (nu A1), doorlaatbrug en de Poppenbrug, Beuningerbrug, Meulemansbrug en een vonder.

Kaart van de Dinkel ter hoogte van Glane, tot de grens met Duitsland (Pruisen), met ontwerp afsnijdingen. Vermeld worden: Glanerbeek met Meulemansbrug (nu Muldermansbrug), Rotemansvonder bij de grenspaal, Het Hooge Veld, Dengeman en Roterman.

Kaartblad van de Dinkel ten westen van de Overdinkel en ten noorden van Glane. Vermeld worden: Elsbeek, Glanerbeek, In de Soeke, Meuleman (Mulderman), Overdinkels Eschveld, Dengeman en Roterman.

Kaartblad van de Dinkel ter hoogte van het bedrijventerrein De Pol te Losser, met een niet gerealiseerde afsnijding. Vermeld worden: Kops Hover Gaarden en de Maten, In de Soeke, De Kolker Luierman Beernink, Overdinkels Eschveld.

Kaartblad van de Dinkel vanaf het centrum van Losser met ontwerp afsnijdingen. Vermeld worden: Weg van Losser naar Ravenhorst met Bossinkbrug, Zandvonder bij de monding van Rubergerbeek, Kops Hoven Gaarden en de Maten, Zand Huizen (nu Zandbergen), De Oelemars, De Kolker - Luierman Beernink.

Kaartblad van de Dinkel, ter hoogte van het noordelijk deel van Losser, met ontwerp voor afsnijdingen. Brug bij de grens (Verbeeksbrug), stenen brugje over de Ravenhorstenbeek. Verder worden vermeld: Krassenberg en Kops Hoven Gaarden en de Maten, Nilant, De Zand Huizen (nu Zandbergen), grens met Duitsland, grenspaal, weg van Losser naar Gildehaus.

Kaartblad van de Dinkel, ten noordoosten van Losser, Krassenberg's brug (ten noorden van boerderij Kraesenberg), met ontwerp afsnijdingen, Krassenberg, Nilant en de grens met Duitsland (Hannover).