Arent Jans (op de Werff)

[Janny Lalkens]

Hallo MinieIk ben erg blij met deze informatie!! Dus toch de Vecht, die vroeger langs de Noodhaven/het Varkensgat stroomde!! Omdat ik daar vrijwel niet bekend ben, ga ik eerst uit van de tegenwoordige situatie en dus dacht ik: vanaf Kijk in de Vechte richting Hasselt zou het Zwarte Water moeten heten. Maar als de oude loop van de Vecht langs het Varkensgat ging en als dat parallel stuk gegraven is, dan moeten we heel anders tegen de situatie aan kijken! Misschien krijgt Derkje Jans nu toch nog ouders! Hartelijk dank!!

[vantspijker]

Mini,Wat een prachtig verhelderend verhaal.  Mijn vermoeden, om andere redenen, toegegeven, bleek toch plausibel.Prachtige toevoeging aan lokale kennis.    En ik ben er heel blij mee !!En als die streek daar bij het Varkensgat gemeentelijk bij Zwolle hoorde, lijkt het ook redelijk dat Derkje in Zwolle in ondertrouw ging.Frits.

[ria van bessen]

Ha, fijn! Dat hadden we nou net nodig; iemand die daar weer verstand van heeft. Heel erg bedankt Minie! Weer een puzzelstukje erbij.

[ria van bessen]

Minie, ik heb nog een vraag.Ligt de Noodhaven dan ook aan de Hasselerdijk in Genne?Als dat zo is, dan heb ik een Willem Jansen daar.

[Minie Buit Genne]

RiaDe Noodhaven vind je aan de Gennerdijk, de Gennerdijk is van ongeveer waar ik woon tot aan de Streukelerzijl, de Noodhaven is dicht bij de Streukelerzijl De Hasselterdijk is aan Mastenbroek kant van het Zwartewater. 

[Janny Lalkens]

Uiteraard weten we, dat de Noordoostpolder van de 20e eeuw is. Maar toen er rondom Schokland alleen nog maar water was, wilde Zwolle toch graag een verbinding met de Zuiderzee. Dus voer men naar Zwartsluis en daar het water van het Zwolsche Diep op. Wat nog niet meeviel, want i.p.v. Diep was het daar geregeld ondiep en moest lading van buiten komend die voor Zwolle bestemd was worden overgeladen bij Schokland op schepen met minder diepgang.In het boek Kraggenburg en de vaarweg van Zwolle naar de Zee van Aaldert Pol en Gerrit van Hezel op blz. 12:" Bij sterke oostenwind stond het Zwartewater laag. Dan werden de beurtschepen bij Schokland door pramen geladen en gelost. Ook bij de monding van de Vecht ontstonden ondiepten. Zwolle legde daarom in 1654 aan het Zwartewater in het buurtschap Holte een noodhaven aan met herberg. Dit Verckensgat lag gunstig voor de Vechtschippers. De haven beconcureerde Hasselt, wier scheepvaart van betekenis werd. "                Einde citaat.               Bronverwijzing: op blz. 187 noot 16: Yben, 27,28.  Ir. J.P. Van den Berg over het Verckensgat: vercken=vareken=vare=veer           J.M. Yben schreef in 1941 een boek over de veerdienst Amsterdam-Zwolle.Gerrit Neervoort is dus niet de eerste herbergier geweest. Voor hem woonden er ook al mensen. De bebouwing heeft op de eerste kadasterkaart ( uit 1832 vermoedelijk) het nummer B 600. De kaart heet Holten en Genne.Even wat anders: die Hasselerdijk begint volgens de eerste kadasterkaart sectie A Dieze 2e blad, links op die kaart  al bij de Rademaker zijl. Bij de Oude Trekvaart. 

[Janny Lalkens]

Bericht 2.Nu we weten, dat de Noodhaven/'t Verkensgat niets met een varken te maken heeft, maar dat 't Verken "het veer" betekent, het Veergat dus, het volgende:Hoofdgeld 1675 Genne en Holten: Jacob Willems, 2 pers. ouder dan 17 jaar   en 2 dienstboden ouder dan 17 jaar.  Nr. 5 in de lijst. Nr. 6 is Jan EgbertsVuursteden 1675 Genne en Holten, 1e versie: Jacob Willems als huurder. Eigenaren: de Heren van Zwolle  3 schoorstenen. Nr. 7. Jan Egberts op nr. 9.Vuursteden 1675 Genne en Holten, 2e versie: het nootveer Ten Holten 3 schoorstenen.   Nr. 3.             Geen Jan Egberts.Vuursteden 1682 Genne en Holten: geen noodveer/noodhaven/Verkensgat gevonden. Komt dat omdat dat pand al als eigenaar de heren van Zwolle had en je betaalt geen belasting aan jezelf? Wel gezien: een Jan Engberts, een Jan Claessen en een Willem Jansen. Maar die laatste, dat zal toch niet al de broer van Derkje Jans zijn?Aanvulling: Gerrit Neervoort staat in de VOT 1748 met zijn gezin en ook wel als huurder in VST 1751: Holten nr. 9 Gerrit Neervoord in de Nood haven. De Stadt Zwolle is eigenaar en de naam van de huurder in 1682 is niet ingevuld. 

[Minie Buit Genne]

Hallo AllemaalVandaag tevergeefs gezocht voor bewijs  voor mijn stelling dat de Vecht langs de Noodhaven stroomde, opgezocht de getranscribeerde aankoop akte van 1656 door de magistraten van Zwolle van het goed De Elst , in deze akte werd geen rivier benoemd, alleen dat het goed in de buurtschap Genne en Holten en in het Kerspel van Zwolle was.Van de rivier de Vecht is bekend dat ze sinds de prehistorie door het landschap meanderde, toch laten de historici haar opgaan in het Zwartewater, waarbij men zich kan afvragen waar de bronnen van het Zwartewater zijn.Toch kan ik geen geschreven bewijs aandragen dat de Noodhaven aan de Vecht was gelegen, er zal zeker water uit de Vecht en Zwartewater langs gestroomd zijn, scheepvaartverkeer was er genoeg.Ik hoop het gegeven dat het Zwartewater gekanaliseerd was bij Hasselt in de 18 de eeuw terug te kunnen vinden.Daarom ga ik mijn vorige stuk tzt verwijderen.Vr groet Minie 

[Egbert_]

Graag wil ik inhaken op het verhaal van de loop van de Vecht en het Zwartewater. Als ik zo'n verhaal lees, wil ik dat graag terug kunnen zien op oude landkaarten. Janny noemde het jaartal 1654. De kaarten van TenHave 1648 komen daar dichtbij. Hieronder een link naar een kaart van TenHave 1648 van het besproken gebied:http://gisopenbaar.overijssel.nl/viewer ... c60003Heel mooi is te zien dat de Vecht in het Zwarte Water uitmondt recht tegenover de Kijck in de Vecht. En wat opvalt is dat het Zwartewater tussen de Kijck in de Vecht en Hasselt niet, zoals tegenwoordig, recht naar Hasselt stroomt, maar met twee lussen, in de vorm van een gespiegelde S. Ook is heel goed te zien dat de noordelijke lus langst het Strockelerzijl stroomde. En dus ook langs de Noodhaven. Verder is er op deze kaart een lijntje te zien vanaf de zuidelijk lus richting Hasselt, in een opmaak die ook voor de weteringen in Mastenbroek en andere kleinere waterwegen gebruikt wordt. Het lijkt erop dat er in die tijd een kanaal gegraven is, waardoor de scheepvaart ongehinderd in een recht lijn, de dichtslibbende lus langs het Streukelerzijl mijdend, kon varen. Dat kanaal tussen de Kijk in de Vecht en Hasselt is ongeveer op dezelfde plek waar nu het Zwartewater stroomt. En het geeft een mooie verklaring voor mijn waarnemingen als ik vroeger over de Hasselterdijk van Hasselt naar Frankhuis fietste: het Zwartewater leek breder op die plekken waar de Vecht er nog niet ingestroomd was. Vooral ter hoogte van Westerveld is het Zwartewater erg breed. En dat was vreemd, want het Zwartewater kwam vanuit het centrum van Zwolle, en de Vecht voert het water af van zo ongeveer heel Salland. De rivier was dus op z'n smalst waar het meeste water doormoest. En wat ook vreemd was, was dat als je bij het Streukelerzijl de Gennerdijk op fietste, je heel ver moest kijken voor je Zwartewater zag. En dan moest je (bij wijze van spreken) ook nog om de eendekooi heenkijken. Ook meen ik me te herinneren dat iemand mij ooit gezegd heeft dat het Galgenrak een dode arm van het Zwartewater is. (Kan ook de Vecht zijn, ik kan het me niet meer herinneren)Verder wil ik nog wijzen op een kaart van Christiaan Sgroten 1573:http://gisopenbaar.overijssel.nl/viewer ... 6Opvallend aan deze kaart is, dat het Zwarte Watter ongeveer in een rechte lijn van Berkum naar Hasselt stroomt. En dat diezelfde stroom in de buurt van Ommen De Vechte heet. En dat er een stroompje vanuit Zwolle ongeveer tegenover Genne in het Zwarte Watter uitmondt.Op basis van deze kaarten lijkt het me niet dat Holten aan de Vecht heeft gelegen, maar in het verleden wel veel dichter bij het Zwarte Water dan nu. Maar mogelijk dat voor de droogligging van en dijkenbouw rondom Mastenbroek de situatie heel anders was. Mastenbroek wordt vaak voorgesteld als de IJsseldelta, maar waarschijnlijker is het, dat Mastenbroek heel vroeger de Vechtdelta is geweest. (Tot Schokland toe, volgens sommigen: schoklanddoordeeeuwenheen.nl/vechtdelta.htm)  

[ria van bessen]

Jammer, Minie. Maar als er geen echt bewijs is, dan gaat het verhaal gewoon niet door. Ik denk wel dat Derkje uit die hoek komt mede omdat de Vecht daar wel het Zwarte Water in komt. Bij de trouwinschrijvingen van Zwolle kun je er niet van op aan dat de personen daadwerkelijk daar vandaan komen als op dat moment vermeld wordt. Dat is niet alleen mijn ervaring maar juist Jan Rientjes wees me erop dat er periodes in Zwolle zijn dat wanneer een persoon langer dan een half jaar op die plek woonde, hij of zij dus kon huwen als van jm of jd van die plek. Wat dus niet wil zeggen dat die persoon daar ook van oorsprong vandaan kwam.Derkje laat met haar 2e man dochter Jantje/Jentje dopen en bij haar staat die vermelding in t Verkensgat. En dat is vreemd, want ze woont daar niet. Dus kennelijk kennen ze haar in Hasselt als geboren in het Varkensgat. Er moet een reden zijn dat dit erbij staat.Het staat nog 1x vermeld. Bij Janna Bergman die huwt met Jan Weener. Zij is volgens haar huwelijk geboren van Genne. Ik ken maar 1 Bergman in Genne en dat is Claas Bergman. Hij is aangehuwde familie van Lutgertjen Hendriks die 1e x met Jan Lamberts en 2e huwde met Hendrik Gerrits van der Vegt wed te Herxen die om de een of andere reden Hendrik Gerrits Duitman heet. Hendrik was voordien gehuwd met Janna Driesen.En dus familie van jou Janny, als ik je laatst goed begrepen heb.Lutgertje is een van der Beek. Haar broer is Lamber Hendriks v.d. Beek en hij huwt 2e Geertien Teunis van Santen [volgens gegevens van A. de Leeuw]