Waar komt de naam "van der Bent" vandaan? 1757, Zwolle, Willem en Arent Asjes

[ria van bessen]

Geertrui Aerts hoort hier niet bij. Haar 2e man is niet de voogd Jan Berents uit Streukel. Hij voert later de naam Jonker en hertr. nog in 1761. Hij overlijdt in 1779 te Kampen. En die leeftijd klopt dus niet met de voogd Jan Berents uit Streukel in 1713. Bovendien zou Jan Berents niet als uit Streukel aangeduid worden in 1738 als hij inmiddels in IJsselmuiden woont. Dat bedacht ik me later nog.  

[Herman van der Bent]

Beste allen, bedankt voor het meedenken in deze zoektocht! Er zijn denk ik nu vier theoriën die te maken hebben met de achtergrond van de naam van der Bent.1. De eerste, Catharina Elsabe van Bentem, die in Haerst enige tijd vlakbij heeft gewoond naast het huis waar het gezin opgroeit. Vooralsnog vinden we niet zoveel ondersteunend bewijs, dus dit is voor nu de theorie die ik het minst waarschijnlijk inschat.2. De tweede, de naam van der Bent komt al ergens in de familie voor omdat beide broers zich zo gaan noemen. @Ria heeft aangegeven dat dit vaker gebeurd in die tijden. Het kan ook van de vrouwelijke kant komen. Mijn gevoel zegt dat de zoektoch via Jan Berends te Streukel nog een beetje te ver weg van de stamboom zit en dat er misschien dichterbij wat te vinden is. Dus bij hun moeder Aagje Arents, of hun stiefvader Gijsbert Hendriks. Misschien nog hun oma Annetje Warners, die getrouwd was met Willem Asjes, maar niet veel verder.3. Het heeft te maken met het worden van kleinburger in Zwolle. @Peter Klunder, bedankt voor het achterhalen van de orginele tekst. We weten in ieder geval dat hij de 35 gld in één keer kon betalen, dus voor een tuinman had hij wel veel geld. Bij het trouwen met Hendrikje Mensen in Beverwijk moesten ze in Haarlem, waar zij woonde ook al 6 gld betalen. Dus ze hebben in ieder geval wat geld gehad. Dat zou kunnen komen van deze Hendrikje Mensen, want zij heeft net daarvoor 11 jaar gewerkt/gewoont in Amsterdam. Bij haar inschrijven is dat aan de keysergragt, dus misschien heeft zij geld kunnen sparen. Het kan ook zijn dat ze op een andere manier geld hebben gekregen, waardoor hij kleinburger kon worden, misschien toch iets van een erfenis van een familielid gerelateerd aan van der Bent. In Noord-Holland, waar de broers in die tijd zijn vind ik wel meer "Asjes" terug, dus misschien een verre oom ofzo.4. De vierde theorie is dat de broers de naam "van der Bent" in Noord-Holland hebben opgedaan. Zie mijn bericht van di, 23/04/2019 - 08:00 voor hun levenspad aldaar. Ze zijn allebei wel een keer ergens rond Beverwijk/Heemskerk. Misschien is daar een locatie, waar ze wonen ofzo, waar van der Bent uit voortkomt. In die tijd worden ook de tuinen rondom het Bentveld ontwikkeld, maar dat is in Haarlem/Zandvoort. Willem Asjes, zou daar nog wel een rol gespeeld kunnen hebben, maar voor Arent lijkt me dat toch weer te ver weg. Het blijft een beetje de vraag waarom ze hun naam zouden verbinden aan de van der Bent, dus ook deze theorie acht ik niet zo waarschijnlijk. Al met al lijkt de 2de theorie (van Ria) het meest waarschijnlijk. Omdat beide broers zich zo gaan noemen is er best een kans dat het toch ergens uit de familie voortkomt. De 3de theorie rondom het worden van kleinburger wil ik ook niet uitvlakken. Dat kan best een bijzonder moment geweest zijn en misschien zijn er meer bronnen rondom deze startdatum in 1757, waar Willem Asjes zich bij het trouwen in Beverwijk/Haarlem voor het eerst "van der Bent" noemt en acht dagen later kleinburger in Zwolle wordt. Meer bronnen rondom deze periode kunnen misschien inzicht geven waar het echt begon. Misschien moet ik eens naar de landgoederen in Beverwijk en daar in het archief kijken of er betalingen aan de tuinman zijn en hoe hij dan heet. Hetzelfde geldt voor Zwolle, als hij net kleinburger wordt. Tot 1770 zijn er vast ook nog wel wat meer bronnen/vermeldingen te vinden.  

[ria van bessen]

Als de zus Wibbe van Willem Assies in de reeks van Janny Lalkens zit, dan zullen gegevens over de voorvaders/moeders niet zo moeilijk te vinden zijn, lijkt me.Ik richt me voorlopig nog even op Jan Berents in Streukel neef van de kinderen, als hij van moederskant is dan is het misschien mogelijk meer over haar te weten te komen. Assien Geerts staat trouwens als pauper vermeld in het HFG 1675 

[Janny Lalkens]

Assien Geers is 1 van de 3 Assies, die tegelijk in 1675 in Haerst woonden. Er woonden toen ook nog Assien Egberts en Assien Hendriks. Die laatste had 4 mensen  als personeel in dienst.Assien Geers staat dus als pauper genoteerd en dat komt overeen met het beslag dat gelegd wordt op de bezittingen van zijn vrouw, zie ORA Zwolle 2 mei 1684. Zij is dan weduwe. Zoon Willem Assies wordt daar samen met zus Marrigjen genoemd. Zij gaan accoord met de verkoop van de 2 koeien en het bed en de pannenset van moeder Teunisjen Berents. Triest. Pachtachterstand. Aan het eind van die akte staat, dat Willem Assies mede optreedt voor zijn absente broers en zussen. Meervoud.Als deze Willem als zoon van Assien Geers wordt gedoopt op 6-5-1656 staat er helaas niet de naam van de moeder bij.Ene Assien (?) Geers X Marrichjen Jans laten Neeltjen dopen 29-6-1658. Dat zal een andere Assien zijn, vermoedelijk. Ik heb geen nieuw huwelijk van Assien Geers gevonden. Zijn huwelijk met Teunisjen valt vermoedelijk in het hiaat trouwboek Zwolle 1648 tot 1655. Ik kan hun huwelijk nog niet vinden. Of het moet nog zo zijn, dat Neeltje Assies en Willem Assies kinderen zijn van die Marrigjen Jans, uit haar huwelijk met ene Assien Geers, die later met Teunisjen Berents getrouwd was. Jammer dat Willem zijn moeder niet met name genoemd wordt als hij gedoopt wordt. En die vader van Neeltje: staat daar wel echt Assien? Moeilijk leesbaar.Dan is er een Hendrik gedoopt te Zwolle op 3-8-1662 als zoon van Asjen Gerrits en Teunisjen HERMS. Dat er van Geers eventueel Gerrits wordt gemaakt, is niet zo erg, maar Teunisjen heeft hier niet het patroniem Berents. Toch zullen er toen niet zo veel Assies in Zwolle en omgeving zijn geweest die getrouwd waren met een Teunisjen. Die Neeltjen reken ik niet tot een kind van "onze" Assien Geers, maar Hendrik vermoedelijk wel, want in 1684 staat er dat er meer zonen en dochters waren dan alleen Willem en Marrigjen Assies.De dochters kunnen dan Webbe (* 9-9-1660) en Jantjen(* 10-7-1674) zijn, maar mogelijk nog meer dochters. En Hendrik dan als zoon en nog minstens 1 zoon daarbij? Er doet april 1679 in Zwolle een Hendrik Assies belijdenis, wonend te Haerst. Als dat de zoon van Assien Geers was, was hij jong, nog geen 17 jaar. Het zou kunnen... Er wordt in Verponding 1737 2x onder Haerst een Hendrik Asjes genoemd. Als dat deze Hendrik, geboren 1662, nog steeds is, is hij dan al 75 jaar en huurt hij nog steeds stukken grond. Dan vind ik hem weer een beetje oud. ( het is ook nooit goed.) Doordat de naam Assien meer voorkomt, ook in Haerst, kan het in 1737 om een andere Hendrik Assiens gaan. Bijvoorbeeld een zoon van Assien Hendriks, die op 10-4-1721 op Bergklooster werd begraven. In een verslag van de betaalde contributie 1686 staat een Assien Egberts samen met Peter Everts genoteerd die samen meer dan f 123,-,- aan contributie hadden betaald in dat jaar. Ik noem Assien Hendriks en Assien Egberts omdat we dus een beetje voorzichtig moeten zijn met de naam Assien in Haerst. Assien Egberts huurde van de Heer van den Ordel en had 1 personeelslid in Hoofdgeld 1675. Huurde Assien Egberts 't Blik? Daar hebben we hier al eens over geschreven. Toen het over het Tolhuis ging? Mastenbroekonderwerp?Begraven op Bergklooster: okt. 1693 Assijn op het blicke sijn vrouw en okt. 1694 Assijn van 't blick. (=Assien Egberts?)10-7-1721 Assien Hendriks begraven.En Assien Geers al vóór mei 1684, zie akte van verkoop van het bezit van zijn weduwe Teunisjen Berents. 22-7-1722 begraven de weduwe van Assien van Haars.......dat is zeer waarschijnlijk de vrouw van Assien Hendriks en niet Teunisjen. Die was inmiddels hertrouwd met Hendrik Gerrits, in 1686, hoewel een weduwe ook nog wel eens onder de naam van haar 1e man werd begraven. Maar tussen 1686 en 1722 zit een erg lange tijd, dus ik denk dat het Teunisjen niet was. Wanneer Teunisjen dan wel is begraven, kon ik niet vonden.16-7-1723  Jannegien van Haarts ( zo staat het er) begraven op Bergklooster. Kan dit nog een zus van Webbe en Willem Assies zijn geweest? Jannetje Assies ging op dezelfde dag als haar moeder Teunisjen in ondertrouw:Ondertrouw 24-4-1686 te Zwolle:Henrick Gerrijtsen weduwenaer in Lente enTeunisjen Berents nagelaten weduwe van Asjen Geerts te Haerstproclamatien gaen mede ter HeijnoGerrijt Henricks j.m. te Lente enJanechijn Asjes j.d. te Haerstproclamatien gaen mede ter Heijno                [Moeder en dochter met vader en zoon?]Maar mogelijk ging Jannetje in Lente wonen en is ze daar in de buurt begraven.Begraven op Bergklooster: 31-3-1706 Assien van Haerst zijn zoon begraven. Boek 812/4      Dit is denk ik geen zoon van Assien Geers.Conclusie:er moeten nog wat doopdata gevonden worden van kinderen van Assien Geers en Teunisjen Berents. In ieder geval nog van Marrigjen en van een zoon. Dat brengt me op het volgende idee: als Marrigje Jans nog wel de eerste vrouw van Assien Geers is geweest, kan hij eventueel na haar dood een dochter van hem en Teunisjen Berents naar Marrigjen Jans hebben vernoemd. Maar ik heb tot nu toe geen enkel huwelijk van hem gevonden.Nog wel 2 belijdenis datums: Grietje Asjes te Haerst doet april 1688 belijdenis te Zwolle. Dochter van welke Assien?Lubbert Asjes te Haerst doet in Zwolle belijdenis maart 1703. Zoon van welke Assien? In een latere generatie bij het voorgeslacht van de Van der Bents was er ook nog een Lubbert Asjes ( 1736-1740), dus het zou een Lubbert Asjes in 1703 kunnen zijn, die bij Teunisjen Berents hoort als zoon.  

[Janny Lalkens]

Bericht 2:In ORA Zwk. 9 april 1659 wordt een wijlen Assien Geertsen genoemd, die met zijn vrouw Henrickien Wijnen 8 kinderen kreeg. Dopelingen van dit echtpaar doen uiteraard niet mee in deze zoektocht, omdat de vader in 1659 al overleden was.In het doopboek Zwolle staat Jantjen als dochter van Assien Geertsen en Teunisjen Berents gedoopt op 10 juli 1664, niet 1674. Zie reactie 26 april 2019 om 13:52.

[ria van bessen]

Assien Egberts in Haerst is onlangs nog op het forum uitgezocht - ivb met de zoektocht Asjen Lamberts z.v. Lambert Jansen x Egbertjen Assies.Deze Assien is de zoon van Egbert Assies die weer de zoon is van Wijchmond Hendriks en Assien Hendriks. Wiens zus Marchien Assies huwde met Arent op Everinklo in Wijhe. En zus Hendrikje huwt met Willem Hendriks op de Hogebeek etc... Deze Assien was getrouwd met Geertien Geertsen Brants - zie ook stift Essen.Assijn Willems uit Haarst huwt met Grietien Gerrits d.v. Gerrit Alberts uit Haarst 19-11-1643 - kinderen Hendrik, Albert, Jantjen en Aaltien. Maar Assijn Willems komt in Spoolde terecht. En zijn 4 kinderen worden dus genoemd met als moeder Grietien Geertsen Brants volgens het stift Essen hierboven én is Geertien dus een zus van Grietien Geerts. En was op internet hun zoon Willem uitgekozen als stamvader van de fam. van der Bent, wat dus niet klopt omdat deze Willem is overleden voor 30-10-1661.Assien Willems hertr. met Hendrikje Warners, uit dat huwelijk 5 kinderen; Grietje, Elisabeth, Willemtjen, Gerrigje en Werner Assies. Vader Assien Willems hertr. Geertjen Jansen - uit dat huwelijk zoon Assien Assies en die zoon huwt te Vorchten in 1701 met Jannigjen Klaas jd op de Gelderkamp.Assien Willems uit Herfte x 23-10-1675  Berentje Gerrits [Bergman] uit Lente en heeft te maken met het Wijnen Erve, maar ook daar is geen verbinding te leggen met Willem Assies. Kinderen zijn Grietien, Derkjen, Jan, Hendrik en Geertien Assies. Volgens f12 dd 2-10-1717. En deze heeft ook te maken met Horselenberg. Mijn inziens heeft het daarom geen nut, personen met het patroniem Assies te gaan benoemen.Heb je geen verbinding tussen Webbe [9-9-1660] én Willem Assies. Deze is toch je voormoeder? Huwde zij niet met een Post? Ik meende me daar iets over te herinneren. Ik kan het alleen niet zo snel vinden.In ieder geval - Willem Assies in Haarst huurt hetzelfde land als later Assien Willems [van der Bent]. Op het pachtgeld van o.a. Willem Assies wordt beslag gelegd vanwege de financiele problemen van Rutger van Haersolte volgens de contentieuse zaken Zwollerkerspel dl 691. Willem huurde ook het erve en wordt in deel 690 op f 493 aangepand als pachter van 't Brandslach. Vragen: Zijn de ouders van Annetje Warners bekend? Is er inmiddels gezocht in Groningen naar Cornelis Willems uit Haarst die met attest daarnaar toe vertrekt? Aagte huwt als jd aan de Vegt. Is er een Arent die daar woont?

[ria van bessen]

bericht 2Luigjen Berents de zus van Jan Berents uit Streukel huwt als jd van Rouveen te Zwartsluis met Jochem Geerts op 3 aug 1710 [Zwartsluis trb 586 / blz 37 ] - Hun vader Berent [dus oom] zou dan verwant zijn aan Aagje Arents,  én getrouwd moeten zijn met een zus van Arent wil de verbinding kloppen. Als Arent en Berent broers zijn, moet ik dus achter hun patroniem zien te komen.We zoeken nog even verder. 

[Janny Lalkens]

Webbe huwde met haar aangetrouwde oom in Ittersum, de weduwnaar van haar tante Swaantje Berents. Swaantje was een zus van Teunisje Berents. Voor dat huwelijk met haar aangetrouwde oom was toestemming nodig.Hermen Hendriks Post X 28 sept. 1690 Webbegien Assies. Bij de ondertrouw heet hij niet Post maar Van den Bijvanck. Daar hebben we al eens een onderwerp over gedaan op dit Forum.Jan Aalberts X ondertrouw 6 april 1700 Webbegien Assies te Ittersum.Voogden over haar kinderen met Hermen Hendriks Post: oom VZ Rutger Hendriks Post en de zoon uit Hermen Hendriks Post zijn 1e huwelijk: Jan Herms Post. Halfbroer van de dochters uit Webbe haar huwelijk met Hermen Hendriks Post:alle 3 kinderen te Windesheim gedoopt:1. Swaantien 1 mei 16922. Hendrik 15 maart 1696     overleden vóór april 17003. Geertien 9 mei 169720-4-1700 f. 12 erfuiting vlak voor het 2e huwelijk van Webbe: beide dochters krijgen elk f 500,- en samen 4 1/2 morgen land in Mastenbroek, servetten, zilveren zijhangsel, kast, een koe, een kast, m.a.w. hier bij Hermen Post zat wél geld.Geen Willem Assies als momber in 1700.Webbe overlijdt, haar weduwnaar Jan Aalberts hertrouwt met Anna Lubberts uit Hattem. Uit het huwelijk van Webbe en Jan Aalberts leeft alleen nog dochter Seintie Jans.Mombers: 2 febr. 1714 f. 153   Hendrik Aelbers, oom VZ en Jan Hendriks, oom MZ. Ook deze keer wordt Willem Assies niet de momber MZ. Bij de momberstelling in 1700 kwamen er in feite 2 mombers van vaderskant, omdat Webbe stiefmoeder van Jan Herms Post was.Willem Assies leefde nog wel, dus daarom had hij wel momber kunnen worden: zie berichten uit 1690 vanwege de schuld van Van Haersolte en Willem Assies die veerman is te Haerst vanaf 1707 tot zijn begraven in 1724. Toen er in 1714 een momber werd gezocht was Willem Assies al 58 jaar. Hij is 68 jaar geworden. Misschien vond men hem in die tijd wat te oud voor momber als er ook wel jongere mannen in de familie waren?Wie is Jan Hendriks? Waarschijnlijk getrouwd met een zus van Webbe. Niet met Jantje. Met Marrichje? Of met Dirckien? Dat ga ik uitzoeken. Want inmiddels heb ik weer een gedoopte zus van Webbe erbij:Dirckien, gedoopt te Zwolle 23-10-1666 als dochter van Asien Geers en Tonisien Beerents.En het is zeker wél nuttig om alles met Assien erin uit Haerst goed te onderzoeken! Al was het alleen maar om Begraafboek 812 met zijn vage omschrijvingen goed te kunnen interpreteren. Het is een wisselwerking: feiten uit ander onderzoek mixen met de gegevens uit begraafboek 812 enz.Voorbeeld: Begraafboek 812/1 Willem Assis te Haerst sept. 1684 en 812/199 Willem Assies van Haarts 3 dec. 1724. Zonder o.a. de gegevens over Willem Assies als pachter ( 1690) en veerman vanaf 1707 hadden we dan toch kunnen denken dat Webbe haar broer in 1684 stierf? En wat te denken van omschrijvingen als in 1706: Assien van Haarst zijn zoon begraven of 1694 Assijn van t blick. Of 1722: de weduwe van Assijn van haars. Als je weet, dat er in 1675 3 Assies waren? Dan moet je ze gewoon even allemaal op een rijtje zetten. Assien Willems, die naar Spoolde gaat heb ik niet meer nader omschreven, die was al eerder ergens in dit onderwerp beschreven. 

[Janny Lalkens]

Bericht 2:f383 - 2 mei 1684 - Richter Herman Meuwsen.Keurnoten Derk Bergh en Jan Wolf van Rijssen.Verschenen is Teunisjen Berens, weduwe van Assijn Geers te Haarst, in dezen met haar zoon Willem Assijs geassisteerd. Zij verklaarde aan haar landvrouw de weduwe Haarsolte tot Staveren, etc., schuldig te zijn wegens berekende landpacht op Martini 1683 verschenen schuldig te zijn een somma van 134 Caroli gulden. Waarvoor zij mitsdezen verkocht, cedeerde en transporteerde al haar comparantes goederen, zoals zij die thans bezit, als te weten haar 2 koeien, een bedje [beddighjen], haar huisraad van potten en pannen, etc.En zijn verder mede gecompareerd gemelde Willem Assijs, met zijn zuster Merghjen Assijs, die hij in dezen als momber assisteerde. Zij hebben voor hun en de rato caverende voor hun absente zusters en broers deze verkoop mede toegestaan en [deze] zich laten gevallen. Zonder argelist.[Geen ondertekening vermeld]. In oktober 1684 werd er op Bergklooster vanuit Haerst een Willem Assis begraven. Dat zou nog deze uit mei 1684 kunnen zijn. Dan is de Willem Assies  die de voorvader van de Van der Bents is een andere en géén zoon van Assien Geers en Teunisjen Berents en ook geen broer van Webbe Assies X Hermen Hendriks Post XX Jan Aalberts. Ik wil het niet 100%  uitsluiten dat die in mei en oktober 1684 genoemde Willem Assies dezelfde zijn. En door zijn overleden in 1684 dan ook niet meer beschikbaar als momber voor de kinderen van zus Webbe in 1700 en 1714.En als de broer van Webbe na 1684 nog wél leeft en vanaf 1707 veerman is, is dat beroep niet zo geschikt om steeds even naar Ittersum te gaan als momber om daar de zaak in de gaten te houden voor je oomzeggertjes. Een veerman hoort bij de veerschuit te blijven.Bij het huwelijk van Webbe met haar eerste man staat dat zij een aangehuwde nigt van hem was. Swaantje Berents heeft hetzelfde patroniem als Teunisje Berents, maar dat dat zusters zijn is een aanname. Wie is dus die voogd Jan hendriks, met wie getrouwd? Marrighje ook nog niet gedoopt gezien. 

[Janny Lalkens]

Bericht 3.In 1690 of al daarvoor een stuk grond in Haerst in de Brandslag huren als Willem Assies zijnde wil nog niet zeggen, dat hij toen zelf al in Haerst woonde. Hij kan bijv. toch in Berkum hebben gewoond en pas in 1707 bij het veer zijn gaan wonen.