Waar komt de naam "van der Bent" vandaan? 1757, Zwolle, Willem en Arent Asjes

[ria van bessen]

Willem Assies uit Haerst die het erf en de grond van van Haersolte pachtte, wordt de 1e x in die hoedanigheid al genoemd in 1696, 9 dec. volgens f186 Zwollerkerspel deel 691.In f493 dd 1 juli 1699.In f125 dd 23 febr 1700. In deel 692 op 3 dec 1701 genoemd samen met Gerrit Jansen en Geurt Jansen - alle drie huurders van een erf gelegen in Haarst en toebehorend aan van Haersolte. Zit in de VST 1682 een Willem Assies in Haarst, 2 plekken voor Herman Hermsen de veerman. En boven hem staat genoteerd Geurt Jansen en daarboven Gerrit Jansen.En volgens de 50e penning - dd 22 dec 1722 op f12 wordt Willem Assies nog steeds genoemd als meijer van 6 morgen in de Brandslag en van de caterstede te Haarst.*In de akte f255 dd 18 aug 1652 wordt een Jantien Assiens x Roelof Jacobsen en een Willem Assiens d'Olde x Annegien Alberts genoemd én een Willem Assiens de jonge, naast een Claas Assiens genoemd, als kinderen van wijlen Assien Lamberts x met Aaltien Willems. Dus ook deze kan begraven zijn in 1684 als Willem Assis.Ik ben het met je eens dat niet echt bewezen is dat Willem Assies x met Annetje Werners het juiste echtpaar is. Gezien de vernoeming van een dochter Annichjen zou het wel goed kunnen.  Deze Willem woont wel in Haarst en hij blijft lang genoeg leven om 5 kinderen te verwekken, o.a. een Cornelis.Mij gaat het uitzoeken van alle Assies te ver, ik ga dat niet doen. Ik wil wel Annetje Werners, Aagte Arents en de voogd Jan Berents uitzoeken en dat is het.  

[Janny Lalkens]

Wat de Assies betreft beperk ik me tot Haerst. De in 1684 begraven Willem Assis zou die bewoner uit 1682 kunnen zijn. Zo heb ik hem tot nu toe altijd gelezen. En dat er dan later een andere Willem Assies als zelfstandige bewoner in Haerst kwam of hij was er altijd vanaf zijn geboorte al, maar werd intussen zo oud dat hij zelf een boerderij kon runnen. In ieder geval al vanaf 1696 of eerder. Ik dacht vanaf 1707, maar het is in 1696 al te bewijzen dat hij óók een erve pachtte, naast die grond in de Brandslag, lees ik nu. Dus niet alleen een stuk land te Haerst vóór 1700.Die Willem Assies die op dat erve woont en ook dat land in de Brandslag huurt kan nog steeds Willem Assies, de zoon van Assien Geers zijn wat leeftijd betreft: gedoopt 1658, dan kun je in 1696 wel zelfstandig een boerderij runnen. Maar omdat er een Willem Assis uit Haerst in 1684 werd begraven, twijfel ik wat aan het feit, of die latere veerman Willem Assies, die in 1724 werd begraven, wel de zoon van Assien Geers was.Wat ik me ook al jaren afvraag bij Webbe: als je moeder om 134 gulden pachtschuld haar roerende goederen moet verkopen, hoe rijmt dat met dat je stiefdochters samen een aantal jaren later 1000 gulden erven? Had Hermen Hendriks Post zijn schoonzus Teunisjen Berents niet met een lening kunnen helpen? Hij was toen nog met Swaantje Berents getrouwd. Het ging toen waarschijnlijk om zijn schoonzus ( als Swaantje en Teunisje zussen waren), die na huwelijk met Webbe ook nog eens zijn schoonmoeder werd.Ik vind het verschil in bezit tussen het gezi van Teunisje en dat van Swaantje al jaren een raadsel.Ria, waar woonde Willem Assiens de jonge? Want de in 1684 begraven Willem Assis heeft Haerst voor zijn naam staan.Het kan met ouders voor Willem Assies de veerman nog alle kanten op gaan.De beide jongste kinderen van Asje Willems ( overleden in 1737) en Aagte Arents heten Gerrit en Lubbert. Naar wie vernoemd?Verder wil ik momber MZ Jan Hendriks uit de momberstelling van Webbe's dochter Seintje Jans in 1714 nader onderzoeken. Met welke zus van Webbe was hij getrouwd?Willem Assies geeft op 2 mei 1684 moeder Teunisje toestemming om haar roerende goederen te verkopen vanwege pachtschuld. Hij treedt mede op voor zus Merghje Assijs en de rest van de broers en zussen. Marrigje ook nog niet gedoopt gevonden. En wat ik verder nog meer zou kunnen nakijken, weet ik nu even niet. Ik hoop, dat me nog een goed idee zal invallen en anders was dit het.

[Janny Lalkens]

Bericht 2. Ik krijg een correctie als bericht niet weg: Webbe had in 1684 nog geen invloed op beslissingen van haar latere man Hermen Hendirks Post. In 1684 was hij alleen nog maar een zwager van Teunisje Berents. Later, na huwelijk met Webbe in 1690, werd Teunisjen ook nog eens zijn schoonmoeder.

[ria van bessen]

Ik heb een Aeghte Arents gevonden als dochter van Arent Lubberts aan de Vegte.Ze heeft een broer Lubbert en een zus Petertje. Arent Lubberts is verwant aan Harmen Beniers. Harmen is voogd als aangehuwde oom volgens f207 dd 13 mrt 1709.Hij kan dezelfde zijn als Harmen Baniers uit Streukel die ook een dochter Aagte heeft. Zij is gehuwd met Jan Berents. Deze Jan Berents komt uit Vollenhove. Zie Hasselt trb 204 1716 blz 93. Misschien is deze Aegte Arents de moeder van Willem Assies van der Bent? Aegte huwde als jd wonende aan de Vegt[1721]

[Janny Lalkens]

Dat moet haast wel de moeder van Willem Assies en Arent Assies van der Bent zijn!Assien Wilms otr. 10 mei, trouwdatum 2 juni 1721 met Agien Arens aan de Vegte. S.G. zijn zwager [Lubbert Arents ?] en H.G. haar zuster. [Petertje?]Agien haar vader heet Arent Lubberts. In 1728 en 1732 laten Assien en Agien een Arent dopen en in 1736 een Lubbert, als 6e kind. Waar het 5e kind Gerrit naar is genoemd weet ik nog niet, maar er is ook een Willem en een Annigjien, wat naar Annetje Warners genoemd zou kunnen zijn. Allemaal familienamen. Ik zou geen betere kandidaten weten als ouders voor Willem Assies van der Bent dan deze Assien Willems X Aegien Arents.

[Herman van der Bent]

Beste, allen bedankt voor de reacties weer! Erg behulpzaam bij het verder boven tafel krijgen van de relevante informatie. Ik heb er nog een tijdje over nagedacht en bij deze nog een nieuwe benadering voor onderzoek.1707 Voorvader Willem Asjes is al veerman van het Haersterveer. [Boek Jan ten Hove]
1721 Zoon Asjen Willems trouwt met Aagte Arents J.D. aan de Vegt 
1723 e.v. Ze krijgen 6 kinderen, Anna, Willem, Arent, Arent, Gerrit, Lubbert. Arent 1 en Lubbert sterven jong.
1724 Asjen Willems neemt het veer over na overlijden Willem Asjes [Boek Jan ten Hove]
1737 Asjen Willems overlijdt ook. Vrouw Aagte Arents blijft nog 20 jaar op het veer. [Boek Jan ten Hove]
1738 Vrouw Aagte Arents hertrouwt met Gijsbert Hendriks.
1748 Volkstelling Haerst: Gijsbert Hendriks, Aagte Arents en Anna, Arent en Gerrit wonen bij elkaar.
1748 Volkstelling Vollenhove: Zoon Willem is in Vollenhove.
1751 Vuursteden: Gijsbert Hendriks is overleden. De weduwe [Aagte Arents] woont er nog. 
1752 Hendrik Geerligs wordt tevens veerman [Boek Jan ten Hove] (Bron?)
1754 jan 08 - Zoon Gerrit overlijdt als "Gerrit Veermans"? 
1754 apr 04 - Zoon Willem Asjes komt terug van Vollenhove naar Zwolle.
1754 jun 06 - Oudste zus Anna Asjes trouwt met Hendrik Geerligs
1754 jun 06 - Moeder is getuige bij dit huwelijk, dus Aagte Arents leeft dan nog.
1755 apr 26 - Willem Asjes vertrekt met attestatie van Zwolle naar Medemblik.
1755 apr 26 - Op dezelfde dag vertrekt Arent Asjes met attestatie van Zwolle naar Beverwijk.
1757 mei 08 - Willem Asjes noemt zich bij zijn in Beverwijk trouwen voor de eerste keer "van der Bent"
1762 sept 11 - Broer Arent Asjes noemt zich bij zijn trouwen in Monnickendam voor de eerste keer "van der Bent"
1775 mrt 02 - Zus Anna Asjes wordt bij dopen neefje voor het eerst "van der Bent" genoemd.Het zou toch kunnen dat "van der Bent" ergens voortkomt uit de tijd rond het Haersterveer. Vragen die ik nog heb:
- Hoe lang blijft Hendrik Geerligs nog veerman na 1752? (staat dat in het boek van J. ten Hove?) Hij leeft in ieder geval nog lang.
- Weten we meer over Hendrik Geerligs voor hij in 1752 veerman wordt? Bij zijn trouwen in 1754 staat "te Haerst" maar in de volkstelling 1748 en vuursteden 1751 vind ik hem niet terug.
- Waar overlijdt moeder Aagte Arents? Blijft ze wonen bij dochter Anna en man Hendrik Geerligs?
- Hoe verhoudt neef Jan Berend te streukel zich in deze tijdlijn? @Ria Kun jij nog toelichten uit welke voogdijakte hij komt?
- Zijn er in deze periode nog mogelijke akten/voogdijstellingen/testamenten die inzicht kunnen geven?
- Is er een link met "Van Benthem" uit Hasselt. Dat is maar een paar km verderop en in die periode in Hasselt woont de familie van Bentem die veel panden in hun bezit hebben. Ook de burgemeester is een van Bentem. En de vrouw van de dominee Spies uit Hasselt, "Catharina Elsabe van Bentem" bezit tussen 1732 - 1750 landgoed Arnichem, naast het Haersterveer.

[ria van bessen]

- Hoe verhoudt neef Jan Berend te streukel zich in deze tijdlijn? @Ria Kun jij nog toelichten uit welke voogdijakte hij komt?Hoe of wat bedoel je eigenlijk? Je hebt de voogdijakte van Aagte  [f77 dd 8-11-1738] waarin Jan Berents vermeld staat als neef van haar kinderen. 

[ria van bessen]

bericht 2Aagtjen van 't Haarsterveer begraven 9 april 1772 - Bergklooster kerkhof

[Janny Lalkens]

Ja, Aagtje staat in boek 813/160. Ik zag haar gisteravond, maar kan Annegjen Assies en Hendrik Geerligs nergens vinden. Wel staat er in een opsomming van gerechtigden om gratis op Bergklooster te mogen begraven in 1751 ( Bergklooster begraafboek 813/182) "de weduw Gijsbert Hendriks"  en dan later doorgestreept en vervangen door "Hendr. Geerligs oude veerman". Waarschijnlijk leeft Hendrik Geerligs in 1772 nog als schoonmoeder Aagtjen Arents wordt begraven en is dat doorstrepen gebeurd na Aagtje haar dood. Dat was gebruikelijk.In de opsomming van gerechtigden vallend onder Haerst in 1790: Hendrik Geerlings.   Latere aanvulling: "dit is uitgestorven".  Het lijkt er hier op, dat Hendirk Geerlings ook in 1790 nog leefde. Zie 814/278.Wat ik in ieder geval bewijzen voor zijn bestaan vindt: vermeldingen in Hoofdgeld 1764 ("Hendrik Veerman") en Hoofdgeld 1765 en 1767, beide keren als Hendrik Geerligs. In alle 3 gevallen Hoofdgeld staat hij genoteerd met 4 personen ouder dan 17 jaar. Op 4 -11-1777 ( 815/17) wordt er een knecht van 't Haersterveer begraven. En er is ook in die tijd een verdronken veermansknecht begraven, maar onduidelijk van welk veer. Kan ook bijv. van het Gennerveer zijn geweest.Jan Ten Hove schrijft dat in 1810 de vrijgezelle veerman van Haerst wordt begraven na meer dan 25 jaar dienst. Deze Hendrik Horrelman stierf op 77-jarige leeftijd op 5-4-1810 en werd volgens het boek nog steeds als "de veerman" aangeduid. Zie boek Arnichem blz. 87. Zijn opvolger is Lambert Geurts Boers. Jan ten Hove heeft als bron het Haerster markeboek, maar noemt geen specifieke bladzijden. Mogelijk is ook niet alles van dat Markeboek genummerd.Omdat jaren na de dood van zijn vader ook zoon Gerrit nog wordt omschreven als "veermans Gerrit" bij zijn begraven, kunnen we ook gezien de leeftijd van 77 jaar in 1810 aannemen dat Hendrik Horreleman mogelijk vóór 1810 stopte als veerman. Ook al heb je een knecht, je zult toch als veerman ook nog wat zelf moeten doen.Dus tot welk jaar heeft Hendrik Geerligs het werk als veerman kunnen doen? Gestopt vóór 1785, mogelijk al veel eerder.  

[Herman van der Bent]

@Ria en Janny, echt geweldig onderzoek! Deze extra feiten geven goed de context weer waarin de broers Willem Asjes en Arent Asjes opgroeien bij het Haersterveer. We weten dat moeder Aagte dus ook nog lang op het Haersterveer blijft wonen en dat zus Anna en haar man Hendrik Geerligs daar ook voor een relatief lange periode nog wonen. We weten verder uit de GI zwolle:1770-06-17: Willem van der Bent in de Dieserstraat trouwt Geertruid Hommering j.d. in de Camperstraat mede aldaar S.G. Hendrik Geerligs H.G. Marrigjen van Straten huijsvrouw van Jac. Vernhout.1775-03-02: Geboorte en doop (05-03-1775) van Willem Asjes, zoon van Willem van der Bent Geertruij Hommering [getuige] Anna Asjes van der Bent, vrouw van Hendrik Geerlings, in Haarst.Ze blijven dus betrokken bij het leven van in ieder geval Willem Asjes van der Bent. Zie bericht di, 23/04/2019 - 08:00: Willem Asjes van der Bent komt in 1757 met Hendrikje Mensen terug van Beverwijk naar Zwolle en wordt begraven in de Bethlehemse kerk 15-08-1789. Broer Arent komt in 1762 met vrouw Johanna Hidding uit Monnickendam terug naar Zwolle, tot hij in 1773 naar Diepenveen vertrekt. Van 1776 tot 1783 woont hij ook nog in Zwolle.Wat ik me afvraag: zouden Willem en Arent ook terug te vinden zijn in het Hoofdgeld 1764, 1765, 1767? Ik was me niet bewust van het bestaan van dat register en ben het online ook nog niet tegengekomen.(@Ria, bedankt! Het ging me inderdaad om de datum van de voogdijakte van Aagte (dd 8-11-1738). Ik woon in Den Haag en doe mijn onderzoek vooralsnog voornamelijk digitaal (er staat heel veel gescand op familysearch.org), maar heb niet altijd de beschikking over de bronnen die jij en Janny gebruiken. Ik sta er echt versteld van wat jullie beiden boven tafel weten te krijgen.)