Cornelis van den Bent - Militair, wachtmeester - 1747

[Herman van der Bent]

Beste forumleden. In de zoektocht naar het ontstaan naar de achternaam van de Overijsselse tak van "van der Bent" hebben we enige tijd geleden onderzoek gedaan naar het leven van de broers Willem Asjes en Arent Asjes uit Haerst, die zich respectievelijk in 1757 en 1762 voor het eerst "van der Bent" noemen. Willem bij zijn trouwen in Beverwijk waarna hij kleinburger van Zwolle wordt en Arent bij zijn trouwen in Monnickendam in 1762, waarna hij in 1766 ook naar Zwolle terugkeert.Bij verder onderzoek in het HCO Zwolle, in het hoofdgeld van het jaar 1767 staat een interessante vermelding. Willem van der Bent (Bende) wordt samen belast met zijn vrouw Hendrikje Mensen, maar in dat jaar woont er een militair bij zijn woning in, zijnde Cornelis van der Bent (Bende). Verder onderzoek naar hem leveren de volgende vermeldingen op:29 april 1747 - Deventer, Hervormd: Cornelis van den Bent, wachtmeester onder ritmeester Greven ondertrouw met Hendrina van Goor, J.D. aan de Norenbergschilt, 30 april getrouwt.
Volkstellig 1748: Deventer: Vrouw v. d. Bent, getrouwd, Wagtmeesters vrouw, geen kinderen, inwonende dogter van vr. v. Goor.
Augustus 1750: Dokkum, lidmateninschrijving Hervormd: Cornelis van der Bendt, wagtmeester onder regiment van de Graaf van Regteren ende Hendrina van Goor egtel. van Deventer
Begin 1764: Zwolle Lidmaten: Cornelis van den Bendt, van Deventer
Hoofdgeld 1767: Willem van der Bende/Hendrikje Mensen, vermogend, inwonend Cornelis van der Bende, Gaseert wagtmeester, militair.
25-06-1768 Zwolle Lidmaten: Cornelis van den Bendt, naar Deventer.Het kan haast niet anders dat deze Cornelis van den Bent een bekende of zelfs familie is van de twee broers, en deze militair draagt dus ook al eerder de naam van "van der Bent". Graag roep ik de hulp in van jullie om verder te achterhalen wie deze Cornelis is en waar hij vandaan komt. Eerste aanknopingspunt is dat een oom van de broers Cornelis Willems heet, gedoopt 7 mei 1696 in Zwolle. Hij vertrekt op 15 juli 1730 van Zwolle naar Groningen en wordt als lidmaat in Groningen ingeschreven na juni 1730 als Cornelis Willems van Zwolle. Daarna heb ik niks meer over hem gevonden. Misschien is hij de wachtmeester, maar vanwege de leeftijd verwacht ik het niet. Hij zou dan als 51-jarige trouwen en zou in 1767 al 71 jaar zijn als hij als wachtmeester ingeschreven staat in Zwolle. Misschien heeft hij ergens een zoon gekregen die Cornelis heet, of is het een zoon van Stijntje Willems (geb 1790) of Gerrit Willems (geb 1694), die ook tante en oom zijn van de broers Willem en Arent Asjes.Misschien dat iemand van het forum meer weet over militaire geschiedenis en kan achterhalen waar Cornelis van de(r/n) Ben(d/t/dt/de) meer is geweest? In Groningen is helaas geen archief van vertrekkende lidmaten en in Deventer begint het hervormde lidmatenboek pas in 1761. Misschien staan daar nog wel vermeldingen in, die heb ik nog niet in kunnen zien. Andere suggesties voor onderzoek zijn uiteraard ook van harte welkom.

[ria van bessen]

Cornelis is met pensioen in 1767. Vandaar dat woordje gaseert. En kon weleens overleden zijn voor 23 febr 1772 omdat Arent dan een zoon krijgt die hij Cornelis noemt. Misschien heeft Cornelis een testament in Deventer nagelaten?

[helen]

 "Wachtmeester onder ritmeester Greven".Ritmeester komt alleen voor bij de cavalerie en dat is een elite-legeronderdeel.Ben even aan het zoeken ....

[Janny Lalkens]

Quote van zoektocht naar "sergeant" en  "wachtmeester". Sergeant der 1e klasse:
Sergeant
WachtmeesterEen wachtmeester wordt dus ook wel sergeant genoemd. Wat dan te denken van het volgende, bron Bergklooster begraafboek 813/169  Den 8  Meert ( 1774) De sarjant uit de veermanshuis f 0,17,0Als oom Cornelis heeft ingewoond bij oomzegger Willem Asjes van der Bent in 1767 in Zwolle, kan hij na het verkassen naar Deventer ook in zijn eventuele laatste jaren hebben ingewoond bij zijn oomzeggertje/nichtje op het Haerster veer.  Hij zou, omdat sergeant en wachtmeester hetzelfde is, die sarjant kunnen zijn. Zijn nicht had het recht geërfd om gratis te laten begraven op Bergklooster. Dat was Anna Asjes X Hendrik Geerligs. Anna is een zus van Willem Asjes, waar Cornelis bij inwoonde in 1767. Dat recht gratis te worden begraven gold dan niet meer voor Anna haar oom Cornelis, die in o.a. Groningen, Dokkum en Deventer had gewoond, dus voor zijn begrafenis moest wel voor worden betaald. En als je een kind Cornelis noemt, kan dat ook bij leven van een eventueel kinderloze suikeroom. ( Cornelis was laat getrouwd, mogelijk met een oudere vrouw?) Ik weet trouwens niet of Cornelis wat geld had liggen bij zijn dood. Je kunt je kind ook uit liefde naar een oom noemen.

[helen]

CR 672b Graaf van Regteren: In garnizoen te Deventer 1737-1744(Albert Greven bevorderd tot majoor 1-1-1748) In garnizoen te Deventer/Kampen/Zwolle 1725-1728In garnizoen te Groningen 1728-1731In garnizoen te Friesland 1749-1753 Deze garnizoensplaatsen komen overeen met de plaatsen die Janny noemt.Wachtmeester (in plaats van sergeant) komt voor bij cavallerie, artillerie en marechaussee. 

[Janny Lalkens]

Helen, de plaatsnamen heb ik "geleend" uit de informatie van Herman in de introductie van dit onderwerp. En wat dat begraven van die sergeant/sarjant vanuit het veerhuis betreft: ik had die omschrijving al een paar keer eerder gelezen, maar had nooit enig idee, waar dat op sloeg. Op welke persoon. En het is nog steeds speculatie, want : welk veerhuis? Er was ook een Genner veerhuis en verder heb je natuurlijk nog het Zalkerveer en het Katerveer, echter, van die 2 laatste veerpontplaatsen zullen de bewoners begraven zijn op de Heilig Kruis kerkhof of in Zwolle. Maar omdat sergeant en wachtmeester hetzelfde is en omdat de Van der Bents via zusje Anna Asjes op het veerhuis van Haerst woonden en omdat in het verleden rond 1767 oom Cornelis Willems, de wachtmeester, bij Anna's broer in Zwolle woonde, bedacht ik, dat Cornelis dan later ook wel bij Willem zijn zus zou kunnen inwonen. Op het Haerster veer.Opmerkelijk, dat Cornelis in 1747 al gekoppeld wordt aan de naam Van den Bent. Als hij trouwt. En een jaar later zijn vrouw ook, beide beschrijvingen in Deventer. Ik zie Cornelis wel als de broer van Asjen Willems.

[ria van bessen]

Cornelis van den Bendt staat vermeld onder lidmaten aangekomen voor Kersttijd 1764 op folio 121 - Zwolle attestatie 1764-1765. De datum notatie 25-06-1768 slaat volgens mij niet op Cornelis maar op de vrouw erboven, zij vertrekt en komt weder. Maar misschien kunnen anderen ter controle ook even kijken?Het zou betekenen dat hij niet naar Deventer is vertrokken maar uiteindelijk bij Anna is terecht gekomen gezien de aantekening Bergklooster. 

[ria van bessen]

bericht 2Cornelis kan naar Anna zijn gegaan omdat Hendrikje Mensen ziek is. Willem en zij maken een testament op l.l. op 23 mei 1769 en daarin staat dat Hendrikje ziek is. Begraven 6-6-1769. Willem zijn moeder leeft nog en woont ook bij Anna.

[ria van bessen]

bericht 3Deze gegevens van Cornelis bewijzen in ieder geval dat van der Bend[t] dus wel een familienaam is. 

[helen]

Ria schreef: Cornelis van den Bendt staat vermeld onder lidmaten aangekomen voor Kersttijd 1764 op folio 121 - Zwolle attestatie 1764-1765. De datum notatie 25-06-1768 slaat volgens mij niet op Cornelis maar op de vrouw erboven, zij vertrekt en komt weder. Maar misschien kunnen anderen ter controle ook even kijken? Er staan er maar twee boven Cornelis:De bovenste gaat naar Gorinchem; de tweede terug naar Steenwijk en Cornelis na Dev met enkele tekentjes erachter; afkorting van Deventer. https://www.vpnd.nl/bronnen/ov/zwolle/z ... 4-1765.pdf