Velthui(j)s in/op Kamper(eiland)

[Egbert_]

Nu lijkt de Zuiderweert op de westelijke oever van de IJssel te liggen, maar de Vossenweert en Zuiderweert waren eilanden. De IJssel heeft niet altijd op de zelfde manier gestroomd. In onze huiskamer hebben we een kaart van Johan Muller, kaarte van de vrijheid Kampen (1724) hangen en dan zijn het Zuiderdiep en Camperdiep de belangrijkste rivier armen. De rivierarm richting Ketelgat is maar een klein stroompje.

Ik heb de kaart gevonden:

Johan-Muller-1724-kampereiland.jpg (165.09 KiB) 2196 keer bekeken

voor meer detail, zie Johan-Muller-1724

Waar ik de oranje cirkel heb toegevoegd, is hoogstwaarschijnlijk de Zuiderwaard. Op de kaart staat de Melm.
Bij het geel/groene cirkeltje staat op de kaart: Den Bosch, dus waarschijnlijk St.Nicolaas Bos.

aanvulling: kaart gewijzigd, donkergroen omcirkeld is Erf 26/de Stuurhoop

Op de kaart lijken de namen Kattenweerd en Vossenweerd omgewisseld.

Ook vraag ik me af of de kaart niet een veel oudere situatie beschrijft. Niet de Melm ligt aan de kust op latere kaarten, maar de Zuiderwaard. En ook St. Nicolaas Bos ligt te dicht bij de kust. Zou er toch meer landaanwinning moeten zijn. Maar dat zou dan voor 1724 moeten zijn geweest, want de Zuiderwaard wordt al in 1577 verpacht (volgens J. Grooten). Ook zou het Zuiderdiep al in 1625 afgesloten zijn.

[ria van bessen]

bericht 3

Volgens het ORA IJsselmuiden is Jan Jacobs Cock voor 1674 wel getrouwd met ene Aeltjen Jans.

bron IJsselmuiden invnr 12
bladzijde 40 - Jan Jacobs Cock
bladzijde 23 - folio 87 dd 20-05-1672 Jan Jacobs Cock en Aeltien Jans aankoop van 5 morgen land bij Grafhorst in het ambt van Ijsselmuiden in het grote Blok

Volgens het lidmaatboek Kampereiland is de 1e Jan Jacobs Cock met vrouw vanuit Kampen binnengekomen.
Jan Jacobs is later vertrokken naar Oosterwolde.
En bij zijn vrouw staat obiit.
Is Aaltje dan overleden voor zijn vertrek naar Oosterwolde?

En vervolgens trouwt een wedr Jan Jacobs Cock van 't Kampereiland in 1674 met ook een Aaltje Jans.

De vraag rijst bij me op. Zijn er 2 Jan Jacobs Cock ? Toevallig met een vrouw getrouwd die dezelfde naam hebben?
De 2e Aeltje is me bekend en ze noemt dezelfde erfgenamen in het testament van 1679 en 1693
En die haar man is beslist de vader van de 4 zonen Kock.

Waarom komt Jan Jacobs Cock met attest van Kampen? en niet van Grafhorst?

'

In Kampen lidmaatboek
https://www.vpnd.nl/bronnen/ov/kampen/k ... 5-1666.pdf
blad 5 [onderaan]
begin december
Met attest van Gene of Geelmuijden? Aeltien Jans huijsvrouw van Jan Jacobsen

Nb Kan ook Velthuijsen zijn?
Willen jullie aub even meekijken?

[Egbert_]

Ik heb de ondertrouw 1666 inmiddels gevonden:
den 9. febr.
Jan Jacobsz Cock van Grafhorst - - - - - - W
Aeltjen Jans van Iselmuiden - - - - - W

Ander boek, andere kerk? familysearch geeft het niet aan. Maar Kampen had meer dan één NG kerk.

[Egbert_]

blad 5 [onderaan]
begin december
Met attest van Gene of Geelmuijden? Aeltien Jans huijsvrouw van Jan Jacobsen

Nb Kan ook Velthuijsen zijn?
Willen jullie aub even meekijken?

De d in muiden vind ik wel overtuigend. Alleen die eerste letter, is dat een hoofdletter G ? Waarschijnlijk wel: Gelmuijden

Ik denk wel dat dit de Aeltjen Jans van Iselmuiden is, die op 9 feb 1666 in ondertrouw ging met Jan Jacobsz Cock

Waarom komt Jan Jacobs Cock met attest van Kampen? en niet van Grafhorst?

Omdat Jan Jacobs Cock weliswaar in Grafhorst geboren is, maar woont op de Zuiderwaard. Waar hij pachter is van 1654 tot 1664, en er waarschijnlijk nog langer woonde. Voor de oprichting van de kerk op Kampereiland, viel de Zuiderwaard kerkelijk onder Kampen.
Zie ook de kaart geplaatst op 07 okt 2021 16:05. Je kunt er over twisten of de Zuiderwaard onderdeel is van Haatland, of dat het er in de loop van de tijd, door landaanwinst eraan vast is gegroeid. Maar de Zuiderwaard grensde vroeger aan de Zuiderzee, en tegenwoordig aan het Vossemeer. Over die ligging zijn de bronnen het wel over eens.

[Egbert_]

Volgens het lidmaatboek Kampereiland is de 1e Jan Jacobs Cock met vrouw vanuit Kampen binnengekomen.
Jan Jacobs is later vertrokken naar Oosterwolde.
En bij zijn vrouw staat obiit.
Is Aaltje dan overleden voor zijn vertrek naar Oosterwolde?

Het lidmatenboek houdt bij wanneer iemand lid is geworden, en of iemand heden (vanuit het perspectief van de schrijver) nog lid is.
Lid-af ben je door vertrek naar een andere kerkelijke gemeente, of door overlijden.
Aaltje is lid-af geworden door overlijden. Ze is dus niet lid-af geworden door met haar man mee naar Oosterwolde te vertrekken. Of ze is alleen achtergebleven op Kampereiland, of ze ging niet mee omdat ze overleden was. Laatste lijkt me meest aannemelijk.

En Jan Jacobs Cock zal naar Oosterwolde vertrokken zijn om te trouwen met een weduwe uit Oosterwolde. En is naderhand teruggekeerd naar Grafhorst, kerkelijk IJsselmuiden.

Lidmatenboek IJsselmuiden staat niet op hvjanvanarkel.nl. Dus ik kan niet zien of en zo ja, wanneer Jan Jacobs Cock en Aaltje Jans vanuit Oosterwolde teruggekomen zijn in Grafhorst/IJsselmuiden

[ria van bessen]

Wessel Jans Kock huwt als jm van Grafhorst 1674
Tijmen Jans Cock x als jm van Grafhorst 1674
Hendrick Jans [Cock] x als jm van Grafhorst 1664

maar
Harmen Jans Cock x als jm van de Zuiderweert in 1684
Zijn doop is niet in Kampen te vinden.

Zijn vader hertr. in 1666 met Aaltjen Jans [de 1e] en vertrekt vanuit Kampen met attest naar 't Kampereiland in 1669
Geen erfuiting in Kampen.


En vraag ik me af- wie is onderstaande?

RAK 96 FOLIO: 173v DATUM: 25-01-1672
onderwerp Kinderbewijs
onroerend goed Huis, erf en where - Brunnepe
* comparanten Herms, Johannes Wdn. van NN Vader
Kock, Jan Voogd Op de Zuiderweert
Peters, Hermen Voogd
samenvatting Comparant verklaart voor zijn minderjarige kinderen Jannigien, Aeltien, Hermen en Trude als moeders erfdeel te hebben gereserveerd samen een bedrag van ƒ350 c.g., voor de dochters de lijfstoebehoren en voor de zoon zoveel netwerk dat hij er zijn brood mee kan verdienen; hij belooft hen lezen en schrijven te laten leren en te doen wat een goed vader verschuldigd is, waarmee de voogden tevreden zijn. Hij heeft het vruchtgebruik en stelt zijn huis als onderpand.
NB. in de kantlijn: op 13-05-1672 heeft de vader van de voogden ƒ50 c.g. van het kinderbewijs ontvangen t.b.v. de pupilen.

[Egbert_]

Wessel Jans Kock huwt als jm van Grafhorst 1674
Tijmen Jans Cock x als jm van Grafhorst 1674
Hendrick Jans [Cock] x als jm van Grafhorst 1664

maar
Harmen Jans Cock x als jm van de Zuiderweert in 1684
Zijn doop is niet in Kampen te vinden.

Zijn vader hertr. in 1666 met Aaltjen Jans [de 1e] en vertrekt vanuit Kampen met attest naar 't Kampereiland in 1669
Geen erfuiting in Kampen.

Als ik alle aktes/aantekeningen met Jan Jacobs (Kock) op een rijtje zet:

• 11 nov 1654 - P1664: Jan Jacobs Kok pachter Erf 74/tweede erf van de Zuiderwaard
• 29 October 1665 ontfangen van het laken over Jan Cocks vrouwe op de Zuid. Weert
• 9 feb 1666 - Jan Jacobsz Cock, w. van Grafhorst, Aeltjen Jans, w. van Iselmuiden - Ondertrouw Gereformeerde Kerk Kampen, RBSO 334.
• dec 1669 Jan Jacobsen Kock (later vertrokken naar Oosterwolde) man van Aeltien Jans (lidmatenboek Kampereiland)
• 8 feb 1674/8 mrt 1674 Jan Jacobsen Kock wed van t' Camper Eijlant (met) Aeltien Jans wed tot Oosterwolde
• 5 okt 1679 Jan Jacobsen Burgemeester tot Grafhorst betaalt aan de kerk van IJssselmuiden voor de begrafenis van zijn vader Jacob Hendricksen Cock en diens schenking aan de armen.
• 24 nov 1679: Jan Jacobsen Cock en zijn huisvrouw Aaltjen Jans maken testament. Zijn erfgenamen: zijn kinderen (Henrick, Timen, Wessel en Harmen Jansen Cock)
• 24 jan 1693 - Aeltjen Jansen, huisvrouw van Jan Kock, woonachtig tot Grafhorst, maakt testament

Geen bewijs dat het steeds dezelfde is, maar zeker ook geen bewijs dat het twee verschillende personen betreft. Zeker jammer dat er geen erfuiting rond 1666 te vinden is. Drie zoons geboren in Grafhorst, voor Jan Jacobs Kock pachter werd op de Zuiderwaard, jongste zoon toen hij er pachter was. Dat is heel goed mogelijk! Ik lees heel vaak op de site stadsarchiefkampen.nl: Gereformeerde Kerk te Kampen (onbekend welke het is). Dan kan dus ook één van beide(?) ergens een hiaat hebben, wat niet opgemerkt wordt. We moeten het doen met de gegevens die beschikbaar zijn. Ik snap dat het niet helemaal bevredigend is, maar zie ook geen aanleiding om te denken dat er twee keer Jan Jacobs Kock zijn, leeftijdsgenoten.

Die voogdijakte van 25-01-1672 had ik gezien. Lijkt me wel dat Jan Kock Op de Zuiderweert de hierboven beschreven Jan Jacobs Kock is. Maar of hij familie is? Misschien aanverwant? Ik weet het niet.

[Egbert_]

Eris nog een Gerrit Cock gegoed in Mastenbroek en deze is X met Johanna Keisers. Die zal dan bij de andere tak Koks uit Mastenbroek horen?

Van deze Gerrit Kock kan ik alleen een trouwdatum en enkele doopinschrijvingen in Zwolle vinden.

• 23-06-1711 Gerrit Kock j.m. en
  Johana Keijsers j.d.
  S:get. de broeder & de hare de moeder

Ik krijg de indruk dat deze helemaal buiten de zoektocht valt. En niet verwant is aan Kock in Mastenbroek of Kampereiland.

[ria van bessen]

Die voogdijakte van 25-01-1672 had ik gezien. Lijkt me wel dat Jan Kock Op de Zuiderweert de hierboven beschreven Jan Jacobs Kock is. Maar of hij familie is? Misschien aanverwant? Ik weet het niet.

Ik kom nog terug op die Jan Kock op zuiderweert.

Eerst dit.

Kampen Apostillen
316. Idem [10 Augusti 1653], fol.92vo. Opte requeste van Jan Jacobsen van Graffhorst, vesoeckende, alsoo hij bijde leste verpachtinge voor sijn swaeger Rutger Petersen op den Camp den Stuirhoop heeft gemijnt, tot een hoogen prijs, dat hij d’ helffte aen Rutger Petersen Velthuijs mochte overdoen. Was geapost: Schepenen ende Raedt accordieren suppliant om de helffte vant’ erve aen Rutger Petersen Velthuijs te moegen overdoen, mits dat hij voor de helffte stelle, twee sufficante burgen.[= borgen]

Is deze soms Jan Jacobs Cock?

Kampen ondertrouw
30 juli 1652 - Rutger Peters, j.g. van Graffhorst,
Anna Jacobs, j.d. van 't Oldebroeck

of wellicht deze soms
22 sep 1648 - Rutgert Petersz, j.g. van het Eijlandt,
Sije Jansz, j.d. van het Eijlandt.
getrouwd 13 okt 1648.

[Egbert_]

Kampen Apostillen
316. Idem [10 Augusti 1653], fol.92vo. Opte requeste van Jan Jacobsen van Graffhorst, vesoeckende, alsoo hij bijde leste verpachtinge voor sijn swaeger Rutger Petersen op den Camp den Stuirhoop heeft gemijnt, tot een hoogen prijs, dat hij d’ helffte aen Rutger Petersen Velthuijs mochte overdoen. Was geapost: Schepenen ende Raedt accordieren suppliant om de helffte vant’ erve aen Rutger Petersen Velthuijs te moegen overdoen, mits dat hij voor de helffte stelle, twee sufficante burgen.[= borgen]

Is deze soms Jan Jacobs Cock?

Kampen ondertrouw
30 juli 1652 - Rutger Peters, j.g. van Graffhorst,
Anna Jacobs, j.d. van 't Oldebroeck

of wellicht deze soms
22 sep 1648 - Rutgert Petersz, j.g. van het Eijlandt,
Sije Jansz, j.d. van het Eijlandt.
getrouwd 13 okt 1648.

J. Grooten in Pachters van de stadserven op het Kampereiland, Erf 26/de Stuurhoop:

P1654/pacht helft van het erf overgedaan 12.08.1653
Rutger Peters op de Camp, ovl. na 28.02.1658, tr. Annigje Jacobs, ovl. na 28.02.1658

Rutger Peters op de Camp had dit erf gemijnd voor zijn zwager Jan Jacobs uit Grafhorst, die
nadien zijn verplichtingen niet kon/wilde nakomen

P1654 - ?
helft
Rutger Peters op de Camp (zie hiervoor)
helft
Rutger Peters Veldhuis (wellicht zn. van Peter Klaas Veldhuis en Stijntje Jacobs), geb. ca.
1610, ovl. voor 03.04.1663, tr. Kampen 13.10.1648 Sijtje Jans, ovl. voor 17.01.1668

Jammer dat Jan Jacobs in de Apostille van 1653 geen achternaam heeft. Maar het zou 'm wel kunnen zijn. Eerst van plan om met zijn zwager de Stuurhoop te pachten, maar omdat hij de Zuiderwaard kon krijgen, toch maar van dat plan heeft afgezien.

Ook hier weer: het past in het verhaal, maar het kan ook anders zijn gegaan.

Zwager kan hier betekenen; 1) man van zijn zus, 2) broer van zijn vrouw, 3) man van de zus van zijn vrouw
Vanwege het patroniem van Anna Jacobs is het aantrekkelijk om voor optie 1) te kiezen. Maar dat is dus (nog) niet zeker.

Jammer dat de naam van de eerste vrouw van Jan Jacobs Kock niet bekend is.