Ik ontving de volgende akte:
ORA IJsselmuiden
F159- 1 juni 1640
In het gerecht verschenen Peter Hillebrants, Willem Wolters de heren voor henzelf, Hillebrant Jansen tezamen als voogden van hem en zijn zus Aaltje Jans, mede- momber is geweest wijlen Hendrick Alberts, raedemaker.
Sibrant Jansen,
tezamen staan zij in voor hun vrouwen, welk absent zijn.
Zij hebben verklaard verkocht te hebben aan Dirrick Gerrits en zijn vrouw Grietgen Jans een morgen land
onverdeeld en liggende in een kamp van 8 morgen land, waarvan Jan Derrixen met zijn consorten 7 morgen
toebehoren. Gelegen aan de Bisschopswetering. Begrensd ten noorden de heer Westerholt, ten noorden
de steeg van de Bisschopswetering, ten westen en zuiden het Dipenveens land en het Brunneper convent.
Met raad en onraad, zoals van ouds hierbij horen.
Schout: Jacob Jonker
Keurnoten waren: Peter Petersen en Derrick Duicksen, majoor van Kampen.
Het lijkt erop dat de kinderen van de moeder van Aaltje Jans (x Jan Jacobs Cock) een stuk grond verkopen. Waarbij de dochters vertegenwoordigd worden door echtgenoot of voogd: (
tezamen staan zij in voor hun vrouwen, welk absent zijn)
Het is mij niet helemaal duidelijk of Hillebrant Jansen aanwezig is, of vertegenwoordigd wordt door voogden. Aaltje is niet aanwezig en wordt vertegenwoordigd door voogden: Peter Hillebrants Willem Wolters. Mede-voogd Hendrick Alberts is overleden.
Mijn vermoeden is dat Hillebrant en Aaltje rond de twintig zijn. Hillebrant zou immers een paar jaar later trouwen:
- 23-03-1642 Hillebrant Jansen Jan Timensen sone in Mastebroeck, ende Lubbeken Henrijcks Sijse Jansen N.W. voor de Camperpoorte
Aaltje is mogelijk ook een paar jaar later getrouwd, want zij hertrouwde in 1670 als weduwe uit Oosterwolde.
Van Peter Hillebrants weten we dat hij halfbroer is van Aaltje Jans. En nu dus ook dat hij haar voogd was.
Van Sibrant Jansen weten we dat hij getrouwd was met Jacobje Hillebrands, halfzus van Aaltje Jans
Ontbreekt nog Albert Hillebrant. Dan zou je kunnen concluderen dat zij vertegenwoordigd wordt door haar man. En de enige die nog niet gekoppeld is, is Willem Wolters.
Wat ook opvalt: er wordt een stuk grond verkocht dat in de buurt van de Bisschopswetering ligt. En het wordt in IJsselmuiden vastgelegd. Ook al komt Aaltje Jans bij haar trouwen in 1674 uit Oosterwolde, en heeft daar haar bezittingen, volgens testament 1679:
Tenslotte is wederzijds bedongen, dat na hun overlijden de goederen, gelegen in de provincie Overijssel alle zullen keren en wenden op de erfgenamen van de testator, en de andere en de verdere in de provincie Gelderlandt gelegen goederen zullen wenden en keren op de erfgenamen van de testatrice.
Het lijkt erop dat de moeder van Aaltje Jans bezittingen had in Mastenbroek, die ze op haar kinderen kon laten vererven. Want ook al staat er niet in de akte, tezamen erfgenamen van .... , het lijk er wel op.
Wat ik verder nog interessant vind, zijn de kopers: Dirrick Gerrits en zijn vrouw Grietgen Jans. En niet alleen omdat ze beide voorkomen in mijn kwartierstaat, maar ook omdat er een verbinding is, later, tussen kopers en verkopers.
Dirrick Gerrits heeft een broer Geerlijch Gerrijtsen (x Gerregien Dubbelts). Dochter van Geerlijch Gerrijtsen, Jacobje Geerligs zou Wolter Willems, zoon van Willem Wolters, voogd en verkoper uit bovenstaande akte, trouwen. Al zou daar wel veertig jaar tussen zitten.
Uit Stift Essen:
2.681. Schoutambt Zwolle / Mastenbroek. Pinksteren 31:
... gelegen op de Olde Weteringe ... 1695: "... in Dieserslagh gelegen, met het huys en getimmer daarop staande". (Dieserslag is ten noorden en oosten van de kerk in Mastenbroek)
- (viii:86) Jacopjen Gerrytssen na de dood van haar man Louwe Henrix, kerkmeester in Mastebroeck, onder hulderschap van Wycher Gerrytssen. Datering: 1667 mei 11
- (ix:2v) Gerryt Geerlichssen te Campen na de dood van zijn tante Jacopien Gerrytssen. Datering: 1676 mei 13
- (x:116v) Wolter Willemsen, mede voor zijn vrouw Jacobpien Geerlichsen, beide wonende op het goed, na de dood van haar broer Gerryt Geerlichsen. Datering: 1695 okt 17
- (xi:110v) Jacobjen Geerlighsen, weduwe van Wolter Willemsen, met de ledige hand onder hulderschap van rentmeester Derck Rees. Datering: 1717 apr 3
- (xii:40v) Jacobjen Geerlighsen met de ledige hand onder hulderschap van haar man Claas Jansen. Datering: 1725 mrt 31
- (xiii:292) Claas Jansen na de dood van zijn vrouw Jacobien Geerlichs, zoals het hem bij akte van scheiding en deling was toegevallen. Datering: 1740 jun 18
Ter vergelijking:
- 1682: Wolter Willems (gebruiker) Wijcher en Derk Gerrits (eigenaren) 1 (vuurstede) (vuurstedengeld Zwollerkerspel, Oude Wetering)
- 1694: Wolter Willems 3 (gulden) (zoutgeld 1694, schoutambt Zwolle, Oude Wetering)
- 1723: Wolter Willems weduwe 3 (personen van 17 en ouder) (hoofdgeld 1723, Oude Wetering)
- 1741: Klaas Kloosterman, huis no. 37, bewoner en eigenaar, heeft er 17 jaar gewoond (Register van inwoners 1741, Oude Wetering)
- 1748: Henrik Broekuis (man), Berentien Henriks (vrouw), Henrik en Evertjen (kinderen onder tijn jaar), Grietje Albers (inwonend) (VOT1748, Zwollerkerspel, Oude Wetering Noordeinde)
- 1751: Henr. Broekhuis (bewoner), Claas Janse Cloosterman (eigenaar) 1 (vuurstede) (vuursteden register Zwollerkerspel, Oude Wetering)
geen Wolter Willems op de Oude Wetering in hoofdgeld 1675.
Dat Hillebrant Jansen en zijn zus Aaltje Jans in 1640 vertegenwoordigd worden door voogden, doet vermoeden dat ze ergens tussen 1620 en 1640 wees zijn geworden. Er zijn voogden aangesteld, onder wie Hendrick Alberts. Zou daar nog iets van terug te vinden zijn, bijvoorbeeld in ORA IJsselmuiden?