Arent Jans (op de Werff)

[ria van bessen]

bericht 2Ng Zwolle 22-05/15 juni 1717 Hendrik Jansen x Willemtien Egberts beide gewoont bij Hermannus is het Verkensgat onder ZwolleJacob Willems an 't Verkensgat is voogd over de kinderen van Zijze Kortleven dd 23-07-1681In de 50e penning wordt aangifte gedaan van land gelegen buitendijks tegen de Noothaven gelegen waarvan men niet weet of dit onder het scholtampt van Zwolle is gelegen. zie f109 dd 9 mrt 1728NG Zwolle 8-2-1733 Jan Hendriks jm en Jennechien Lamberts beide in de NoodthavenSG Willem Cornelis HG vrouw van Karkwijk. Volgens zijn testament, een paar maanden later, heeft Jan Hendriks een zus NN die 2 kinderen heeft m.n. een dochter Jennegien Peters en een zoon Jan Hendriks, en is er nog een zus van de testator en die zus heet Aaltjen. zie Zwollerkerspel 26 mei 1733Woont in 1741 Gerrit Neervoort in het Varkensgat - hij is herbergier. Eigenaar is de stad Zwolle [Reg. Genne/Holten en Overwaters f89]

[ria van bessen]

bericht 302-10-1735 Gerrit Neervoort j.m. in de Nood-haven bij Hasselt met
Aaltien Berents j.d. te Genne
S:G: de vader
H:G: de moeder
1735. den 17 Septemb: door de roedendrager Hooggreve uit name van de Hren
praesidenten, ten versoeke van Lutgertjen Derks geschut.Hij komt van de Ligtmisse en woont in het Varkensgat en is NG. Dit is een herberg en eigendom van de stad Zwolle. Bron inwonersregister 1741 Zwollerkerspel onder Genne, Holten en OverwatersHIj wordt in 1748 VOT Zwollerkerspel genoteerd op no. 10 - zelfde buurtschap

[ria van bessen]

bericht 4De jouw bekende Jan Egberts Maet en consorten verkoopt op 30 mei 1711 een stuk land 1 1/2 m groot de Holst genaamd bij de Noothaven gelegen. Hij zit ook in het HFG 1723. 

[ria van bessen]

bericht 5Volgens f142 dd 9 apr 1806 ...Verkoop van het huis de Noodhaven cum annexis, waaronder het els- en broekland te Genne, het land genaamd de Hulst, het Nieuwe land, de Hongremade/ of mate, [=Hongermaatje?] het kampje en het land het Zwemmertje genaamd, tesamen gelegen in Genne/Holten en zoals bemeierd is geweest door Herm Jans.Eigenaren zijn de Heren Margistraat van de stad ZwolleEr is dus, naast de streek, sprake van een huis genaamd de Noodhaven of Varkensgat genaamd

[Janny Lalkens]

Ik heb nu in allerlei boeken kaartjes van Hasselt en omgeving gezocht, omdat ik zo langzamerhand het idee kreeg, dat schrijvers van trouwinschrijvingen enz. in Zwolle zelf gemakshalve zoiets hadden van: " Ik zet er maar "aan de Vegt" bij, zoek het uit!" ( Wat wij nu ook doen.)Op één van die kaartjes maakte de tekenaar het wel heel erg bont door de Vecht tot halfweg voor Hasselt te laten lopen. Daarna begint volgens hem dan pas het Zwarte Water. Ter hoogte van het meest zuidelijke bastion van Hasselt staat in het water gedrukt "Vidrus vulgo de"   en dan 2 cm verderop richting Zwolle; "Vecht". Vidrus is Latijn voor Vecht en zoals je ook weet is vulgo zoiets als "alias/anders genoemd. Deze kaart staat aan de binnenkant van het kaft van het boek Uit den ash kolk der vergetelheid, geschiedenis van Hasselt.Het is de kaart van Blaeu uit 1649. Als we daar dus naar kijken, kun je het "aan de Vegt" niet ruim genoeg nemen.... Van Kijk in de Vegte naar waar het stadje Hasselt begint. Dit beweer ik ook, omdat de Hottinger atlas ( 1773-1794) het stuk van Zwolle tot Hasselt ook al niet Zwarte Water noemt. Weliswaar ook niet de Vegt, maar: zie blz. 33/34 te beginnen bij de stadsmaar van Zwolle: In de Willegen, dan het water na de Kalkoven: het Rot. Dan Mudder Toem (?),dan bij Westerveld: het een of ander Rak, slecht leesbaar. Tussen Westerveld en Kijk in de Vegte heet het water: Kokkenoord, daarna Waaygat. Daarna heet het water Oude Diep en Nieuwe Diep, met een eiland er tussen. Als je rechts af gaat heet het Willems Rak en kom je in de Noodhaven/Het Varkensgat . Van daar uit kun je varen naar Hasselt en aan het begin van Hasselt noemt Hottinger het water Het Diep. En pas als je Hasselt voorbij gevaren bent, noemt  Hottinger het water: Het Zwarte Water!!!Was je niet rechts af gegaan naar de Noodhaven, dan noemt Hottinger het daar De Waard, maar dat is denk ik de benaming van het grote stuk land dat tussen ( Galgenrak)/Willems Rak en het verlengde van Oude en Nieuwe Diep ligt. Als je hier zou varen krijg je ook Het Diep, dan vaar je Hasselt voorbij en begint eindelijk Het Zwarte Water.Wat wij nu Zwarte Water zouden noemen kan in de volksmond tussen Kijk in de Vegte en Hasselt in de 18e eeuw best Vegt of anders hebben geheten. Gekozen werd dan denk ik voor omschrijvingen zoals: aan de Vegt of Hasselerdijk of Genne Overwaters.Op één van de kaarten staan bij de Noodhaven een paar zwarte stippen, dus er was daar meer dan 1 huis of boerderij, denk ik, wat nu door alles wat Ria heeft gevonden inmiddels bevestigd wordt.  

[Janny Lalkens]

Bericht 2.Het blijft onduidelijk hoe men het water ten noorden van Zwolle noemde. Dat een kaart uit 1822 het stuk dat we nu Zwarte Water noemen ook Zwarte Water noemt, snap ik, die kaart is uit 1822, staat redelijk dicht bij onze tijd. Maar een kaart van 's Grooten uit 1570 noemt dat stuk ook al Swarte Water en die letters staan dan ook bij een stuk Vecht, nl. vanaf waar de Vecht in het Zwarte Water  stroomt, bij Kijk in de Vegt, tot een behoorlijk stuk richting Dalfsen. Dat stuk hebben we echter juist altijd Vecht genoemd.

[ria van bessen]

Dan kunnen we dus kiezen voor de kaart van Blaeu uit 1649.We zoeken uiteindelijk een Derkje, die geboren is in 1700/1701 of daarvoor. Ze huwt in 1718, is de dochter van een Jan NN, met een broer Willem.In het HFG 1723 zitten een aantal Jannen genoteerd onder Genne, Holten en OverwatersDit register heeft als eerste genoteerd Hermen Meijer. Van hem weten we dat hij in de Noothaven woont - zie f320 dd 14-02-1728 - hij koopt 4 1/2 m hooiland in Genne en HoltenNà Hermen Meier volgt Hendrik Berents, Engbert Berents, Claes Jans aan de dijk, Peter Willems, Snider Peter, Claes Arens, Hermen Willems, Lubbert Willems en dan pas komen de Jannen.Jan Andries, Jan Veerman, Jan Maet en Jan Visser ..  dan nog 4 personen en dan weer ene Jan Doren [?] dit vraagteken heeft Henri erbij gezet.Dan is het vervolg op f420 en daar staat:Van de ander sijde en begint met Jan Arens, dan 7 anderen en dan nog een Jan Hendriks [die naast Willem Arents woont] en dan nog 3 personen.Mijn vraag is eigenlijk deze, zit hier ook de Hasselerdijk bij?De dijk aan de kant van de Werf heet toch de Zwolse dijk, na het stuk wat ook Hasselerdijk heet maar dan onder Mastebroek valt.Zit het zo in elkaar?

[vantspijker]

Janny,Ook ik heb van middag gekeken naar oude landkaarten en vooral de loop van rivieren in de kop van Overijssel. Dan zie ik dat er een rivier(tje) loopt vanaf richting Ommen tot aan de Zuiderzee. De Vecht !! En dat Zwolle voor watervoorziening afhankelijk is van een ander water(tje), de Aa, die waarschijnlijk als zelfstandige rivier de Zuiderzee nooit gehaald heeft. Ook mijn kaarten 1660 en 1701 (HCO) en 1844 (militair) gebruiken de naam Zwarte Water vanaf de ""monding"" van de Vecht.  Maar in  Omarmd door IJssel en Zwarte Water lees ik (pagina 15 en 16) dat de naam Zwarte Water voor 1500 zeer weinig in de Hasseltse archieven voorkomt en dat het niet uitgesloten moet worden dat het stukje ZwW tussen de Riete  en Frankhuis (boven Zwolle) een gegraven watertje, of wellicht een uitgediept kleiner waterje (van de Aa) is geweest.Ik kan me ook voorstelllen dat Zwolle behoefte had aan een waterverbinding naar de zee, zeker toen alle plannen voor een directe en goede waterverbinding met de IJssel steeds weer strandden.Ik kan me daarbij ook voorstellen de oortspronkelijke loop van de Vecht in de volksmond altijd Vecht is blijven heten, tot aan de Zuiderzee toe.  Maar wellicht is er iemand in het Forum die meer weet over rivierlopen/namen ??Ik kan dus een eind met je meedenken, al heb ik geen sluitend bewijs.Frits

[Janny Lalkens]

Ria, ik ga er mee aan de slag.Ik zag vanmiddag in vuursteden 1675 (de 2e versie) nog een Wolter an die Vechte, 2 plaatsen ervoor staat Wolfshagen en 1 plaats erna Frankhuis. Boven het onderdeel staat "An die Hasselere dijck reckende van Hasselt tot Franckhuis". In totaal staan daar 11 huizen/bewoners, volgens de 2e versie van VST 1675 Zwk. In de eerdere versie Vuursteden 1675 staan 15 eenheden. Daar heet die Wolter dan  Wolter Alberts.Frits, dat stukje in Omarmd  door .... enz. zag ik vanmiddag ook en ook las ik ergens, dat vroeger het Zwarte Water       Aa    heette.  En dat de Nieuwe Vecht een gegraven kanaal was. Waar die precies ligt, ben ik nog niet tegen gekomen. Ten noorden van Zwolle?Door dit onderwerp ben ik al wel heel wat nieuwe kennis tegen gekomen. Ook nu weer over allerlei bewoners van de Noodhaven/Het Varkensgat.

[ria van bessen]

Dat ben ik met je eens Janny, heel wat nieuwe kennis, ondanks dat we niets gevonden hebben, ben ik wel veel wijzer geworden over de ligging van, de omgeving etc. en dat is op zich al heel interessant, maar ik betwijfel of er wel een antwoord is te vinden. Maar uiteindelijk maken vele kleine stukjes ook een puzzel compleet.