Forum Collectie Overijssel

bericht 2

Ijsselmuiden deel 11 folio 5 dd 08-10-1655
Jannegien Hendrix legateert aan de kerk van Mastenbroek 2 pond vlaams en aan de armen van Mastebroek 25 cgls. Ze geeft haar tegenwoordig man Peter Hendrix haar helft van het huis dat zij bewonen en haar deel van het land waar het huis op staat, het land ligt in 3 morgen aan de Oude Wetering ten zuiden het kapittel van Deventer en ten noorden en westen het klooster van Brunnepe. Ze legateert aan haar zuster Hendrickjen Hendrix een pond groot per jaar zolang zij leeft en deze zal verder niets meer te pretenderen hebben in de erfenis, aan de vier jongste kinderen van wijlen haar man Claes Iters op Millingen - dat moet dus Claas Evers zijn RvB - m.n. Jantjen, Jan, Wendele, en Hermen tesamen 100 cgls. Ze geeft haar tegenwoordige man het vruchtgebruik van alles wat ze verder zal nalaten. Hij moet 500 cgls aan Hendrick Jansen de zoon van wijlen haar broer NN [wanneer die 14 jaar wordt] uitbetalen in 2 gelijke termijnen maar overlijdt Hendrick voor haar man dan vervalt het legaat op Peter Hendricks. Tot universele erfgenaam benoemt zij de zoon van haar overleden broer en mocht Hendrick overlijden zonder kinderen natelaten dan zullen zijn moeder en overgrootmoeder alleen de legitieme portie be-erven. De trebellianique wordt verboden. De goederen zullen dan komen aan de naaste verwanten van de testatrice.
Peter Hendrix legateert aan de kerk van Mastebroek 2 pond en aan de armen 25 cgls. Aan zijn broer NN of bij diens vooroverlijden aan diens kinderen NN, mede aan zijn zuster of bij vooroverlijden haar kinderen, en aan de kinderen van zijn overleden broer NN een som van 100 cgls die na zijn dood in 2 jaarlijkse termijnen door zijn vrouw zullen worden uitbetaald. zonder enige rente te geven. Het vruchtgebruik over al zijn goederen geeft hij aan zijn vrouw.

bericht 3

Het land dat Hilligjen bewijst aan haar zoon is afkomstig middels aankoop van Hendrik Herms Colk volgens de erfuiting.

IJSSELMUIDEN f21 - 21 apr 1671 - Coram Richter Arent Juncker.
Keurnoten Lambert Hansen en Hendrick Jansen.
Gecompareerd is Hilligien Alberts [JR had Peters]. Zij heeft aan haar onmondig kind (Hendrick Peters), in echte verwekt bij wijlen Peter Hendrix, voor het vaders goed bewezen een vierde part, en het aanpart dat is gekocht van Hendrick Hermsen Colck in 3 morgen, alsmede het gepote en getimmerte dat daarop staat, gelegen op de Oude Wetering, gelegen in het Hasseler Slag, die helft in 1 /2 morgen gelegen in het Dieserslag, die helft in 3/4 part in "sevende halve morgen", gelegen in Lammigies huijs, het vierde part in 9 morgen in een vierendeel land, gelegen an de Rijckstege, genaamd Clarenwaters Lant, die helfte van 2 morgen op de Oostermaete, het zesde part in 2 1/2 morgen, en een half vierendeel, mede gelegen op de Oostermate, een vierde part in 2 morgen van een elshaag, en een vierde part van een halve morgen turfveen, gelegen in Lammichies huijs, en een twaalfde part in het rietland, gelegen aan de IJssel, en een bijbel, een rosenobel [ - kant] en een zilveren rijks-daalder. Verder neemt de moeder aan het voornoemde kind op haar kosten te laten leren lezen en schrijven, en in linnen en wol volgens staatsgelegenheid te onderhouden. Het bewezene zal uitgekeerd worden als het kind 18 jaar oud zal zijn of eerder als deze komt te trouwen.
De moeder heeft tot mombers over het voornoemde kind gesteld Jochum Lubbers en Cnelis Albers, welke dit in judicio met handtasting hebben aangenomen.

Dit land betreft dan den onderstaande akte?

f415 - 16 mrt 1639 - Richter Henrick Ter Cuijlen.
Keurnoten Conradus Munts, Procurator, en Jacob Bossier.
In het Gericht zijn verschenen Henrick Hermansen en zijn huisvrouw Trijntien Egberts, [zij geassisteerd] met haar man en momber Henrick Hermansen, voor hun zelf, en vanwege Gerrit Hermansen en mede voor en vanwege zijn andere zusters en broers, voor wie zij comparanten de rato caveren en zich sterk maken, item Jan Henricx en zijn huisvrouw Lijsbet Hermansen, [zij geassisteerd] met haar man en momber Jan Henricx.
Zij comparanten verklaarden in de voorschreven kwaliteiten voor hun en hun erfgenamen in een steden vaste erfkoop erfelijk en eeuwig te hebben verkocht, gecedeerd en getransporteerd, voor een somma van penningen, waarvan [die] zij comparanten verklaarden de laatste penning met de eerste ontvangen te hebben, gelijk zij verkochten, cedeerden en transporteerden mitsdezen, aan en ten erfelijken behoeve van Claes Evertsen, zijn huisvrouw Jannegien Henricks en hun erfgenamen ene morgen land gelegen op de Nieuwe Weteringe in Mastenbroeck, oostwaarts de kinderen van zaliger Grietien Hermansen, zuidwaarts burgemeester Herman Euwolts, westwaarts Albert Gerritsen, en noordwaarts de luitenant Cornelis Schaffer, en dat met de raad en onraad tot de voorschreven ene morgen behorende. Zijnde deze ene morgen een vrij eigenlijk goed, onbezwaard en vrij van alle uitgaande renten en thinsen. En zij comparanten hebben voor hun en hun erfgenamen deze voorschreven ene morgen voor mij Schultis in het Gericht "alsoe" uitgegaan, en daar van cessie en vertichenis gedaan aan en ten erfelijken behoeve van voorschreven Claes Evertsen, zijn huisvrouw en hun erfgenamen. Belovende "d' selve" te wachten en te waren voor alle evictie en opspraak volgens Landrecht. Zonder arg of list.
- Lucas Vriesen zal voor de comparanten zegelen en tekenen.

bericht 4

Afstamming Peter Hendriks.

heeft volgens zijn testament in 1655 één overleden broer, en één zuster en één broer in leven -
zie uitwerking verderop

ria van bessen schreef: ↑

04 dec 2020, 15:34

Ontdekte zojuist dat Claes Everts op Millingen zijn 3e vrouw Jannichien Hendriks is hertrouwd met Peter Hendriks. En dat deze Peter is hertrouwd met Hillichien Alberts bij wie Cornelis Alberts dus voogd is.
Was dat al bekend> bij mij in ieder geval niet.

Mooie vondst! Dat was mij ook niet bekend.

Nog enkele opmerkingen/vragen:

Peter Hendriks, die Hillegien Alberts trouwde, heb ik genoteerd als zoon van Hendrick Berentssen x Anna Jans. Dat echtpaar had ook een dochter Aeltien Henricksen x Lubbert Jochemssen. En dat echtpaar had een zoon Jochem Lubbers [Blanckart]. En die zal de voogd zijn over de nagelaten kinderen van zijn oom Peter Hendriks. (Maar dat was al bekend.)

Wie de overleden broer van Jenneken Henricx is, is mij niet bekend. De vier jongste kinderen van Claes Evertsen zijn uit zijn tweede huwelijk met Jutte Claesdr. De oudste zoon uit dat huwelijk, Cornelis Claessen x Diewertien Lambertsen (weduwe van Jan Tonissen) komt dus niet voor in het testament.

Wel duidelijk dus, dat veel families in Mastenbroek in die tijd verwant of aanverwant waren.

Egbert_ schreef: ↑

05 dec 2020, 16:32

Peter Hendriks, die Hillegien Alberts trouwde, heb ik genoteerd als zoon van Hendrick Berentssen x Anna Jans. Dat echtpaar had ook een dochter Aeltien Henricksen x Lubbert Jochemssen. En dat echtpaar had een zoon Jochem Lubbers [Blanckart]. En die zal de voogd zijn over de nagelaten kinderen van zijn oom Peter Hendriks. (Maar dat was al bekend.)

Hendrik Berents heeft inderdaad 4 kinderen.

Ijsselmuiden fol 124 dd 15 mei 1638 – 5 morgen land verkocht aan Lubbert Jochems en Aeltien Hendrixen in een stuk van 10 morgen waarvan de andere 5 morgen in bezit zijn van Hendrick Berents de schoonvader van de koper[s].

Aeltien Henricksen trouwde Lubbert Jochemssen Blanckhart. Peter Hendriks is ook voogd over de kinderen van Lubbert Jochems.
De kinderen van haar worden genoemd als erfgenaam van Louwe Hendriks, die ook een broer is.

en onderstaande zal de overleden broer zijn van Peter Hendriks.

Zwollerkerspel
f408 - 28 mrt 1646 - Richter Henrick Ter Cuijlen.
Keurnoten Jonker Gijsbert van Diedem en Conradus Nijland, Lic.t.
Op het verzoek van Lijsbet Herms, weduwe van zaliger Jan Henricksen in Mastenbroeck, als moeder, en Hendrick Berentsen als bestevader [= grootvader] van de zes onmondige kinderen van Jan Henricksen, bij Lijsbet Hermsen voorschreven in echte geprocreerd, met name(n) Annegien, Jutte, Geessien, Hermen, Griete en Berentien Janssen, zijn tot mombers gesteld over de voorschreven kinderen Louwe Henricksen als oom, en Jacob Cornelissen als neef van deze kinderen.

DAT klopt ook met de gegevens van het testament van Peter Hendriks.

ria van bessen schreef: ↑

05 dec 2020, 21:24

Aeltien Henricksen trouwde Lubbert Jochemssen Blanckhart. Peter Hendriks is ook voogd over de kinderen van Lubbert Jochems.
De kinderen van haar worden genoemd als erfgenaam van Louwe Hendriks, die ook een broer is.

Dat Peter Hendrix voogd was over de nagelaten kinderen van Lubbert Jochemssen Blanckhart was mij onbekend. Wel is mij bekend dat Peter Hendrix een zwager Henrick Janssen heeft, die meedoet in de nalatenschap van zijn vader. Zwager Henrick Janssen zal dan getrouwd zijn met zijn zus Aeltien Henricksen. Haar tweede huwelijk ?

0197.1 Ambtman van het Stift Essen
2 Leenregisters
2.670. Schoutambt Zwolle / Mastenbroek. Pinksteren 28
(viii:68v)
Peter Henrix in Mastebroeck op de Olde Weteringe, mede voor zijn zwager Henrick Janssen, na de dood van zijn vader Henrick Berentssen
Datering: 1664 mei 28

Dat Peter voogd is, leid ik hieruit af.

Zwollerkerspel f229 - 15 mei 1669 - Richter Bernard Holt.
Keurnoten Gerhard Holt, hopman, en Rudolf Crans.
* In het Gericht is verschenen Jochim Lubberts [=Blanckhart RvB], voor zich zelf en de rato caverende voor zijn vrouw Trijntijn Herms, item Berent Lubberts en Henrikijn Jansen, tutore marito, eheluiden, verder Albert Lubberts en Kornelissijn Gerrits, tutore marito, eheluiden, dan nog Lou Lubberts Blankhart voor zich zelf en de rato caverende voor zijn huisvrouw Dorothea Jansen, als ook Derk Jacobs en Elisabeth Lubberts, tutore marito, eheluiden, gelijk mede Gerrit Lubberts, en tenslotte Peter Henrix en Jan Klaassen als mombers over Annechijn Lubberts, tesamen erfgenamen van wijlen Lubbert Jochims en Aaltijn Henrix, eheluiden. Zij verklaarden voor hun en hun erfgenamen voor een somma van penningen hun te danke voldaan, erfelijk te hebben verkocht, gecedeerd en getransporteerd, gelijk zij verkopen, cederen en transporteren krachtens dezes aan Jan Gildehuis en Fennechijn Berents, eheluiden, woonachtig tot Hasselt, en hun erfgenamen zekere 3 morgen land, genaamd Stellink gelegen in dit kerspel van Zwolle in Mastebroek op de Oude Weteringe in [het] Dieser Slag, oostwaarts de Oude Weteringe, zuidwaarts het Klooster te Brunnepe, westwaarts Klaas Egberts [zijn] erfgenamen en noordwaarts de Geestelijkheid van Campen; zijnde vrij eigenlijk goed en onbezwaard met enige tienden, thinsen of renten, maar [dog] met zijn raad en onraad, recht en gerechtigheid en zonder mate. Zij comparanten beloven de voorschreven 3 morgen altijd te wachten en te waren voor alle evictie en opspraak als volgens het recht. Zonder argelist.

Zwager Hendrik Jans zegt me niets. Maar aangezien Peter maar één zus heeft, zou die inderdaad hertrouwd moeten zijn?

De weduwe van zijn broer Jan Hendriks wordt nooit als hertrouwd benoemd.
Haar aktes betreffen de jaren 1646 - 1649, en ver voor de aantekening Stift Essen.

Bij nader inzien denk ik dat met Hendrik Jans niet de zwager wordt bedoeld, maar de neef van Jannigjen?

ria van bessen schreef: ↑

05 dec 2020, 13:52

Ijsselmuiden deel 11 folio 5 dd 08-10-1655
Jannegien Hendrix legateert [-] aan Hendrick Jansen de zoon van wijlen haar broer

Die neef Hendrick Jansen had ik gezien. Maar de belening van (een deel) van Pinksteren 28 gaat over naar Peter Henrix in Mastebroeck op de Olde Weteringe en zijn zwager Henrick Janssen, na de dood van zijn vader Henrick Berentssen.

Dat is een beschrijving waar meestal mee wordt aangeven dat de nieuwe belener het goed als erfenis heeft verkregen. Dat de zoon van een broer van de schoondochter van Henrick Berentssen mede-erfgenaam zou zijn, lijkt me nogal vreemd. De man van zijn dochter is meer voor de hand liggend.

In 1659 zijn Lubbert Jochems en Aeltien Henricx, eheluiden, woonachtig in Mastenbroeck
In 1669 verschijnen in het gericht de erfgenamen van wijlen Lubbert Jochims en Aaltijn Henrix, eheluiden

Tussen 1659 en 1669 zijn beide dus overleden. Maar (nog) onbekend wanneer, en wie eerst. Wel zij er voogden: Peter Henrix en Jan Klaassen als mombers over Annichien Lubberts

- Peter Henrix is broer van Aaltijn Henrix
- Jan Klaassen is, neem ik aan, Jan Claesen in 't Vosje x Lubbechien Lubberts. Lubbechien Lubberts is een voorkind van Lubbert Jochims. (Lubbechien Lubberts komt niet voor bij de erfgenamen van Aaltijn Henrix, die haar stiefmoeder is.)

Lubbert Jochims zal na 3 mei 1662 overleden zijn, want op de die datum werd hij voogd over de kinderen van zijn zus Aagte Jochems en haar overleden man Hermen Oosten. (RA Zwollerkerspel, f204 - 3 mei 1662). Dan zou hij kort daarna overleden moeten zijn, tenminste als zwager Henrick Janssen degene zou zijn met wie Aaltijn Henrix, de enige zus van Peter Henrix, voor 28 mei 1664 getrouwd was.

Vanuit zwager en logisch geredeneerd zou Aaltjen zijn hertrouwd, maar ik vind haar daarvoor toch wel erg oud, bovendien met zo'n reeks kinderen, zou ze niet hulpbehoevend zijn.
Aaltje wordt al als gehuwd vermeld in het ORA van Ijsselmuiden in 1638.

Wat me vooral doet bedenken..
Als Annigjen in 1669 nog onmondig is, waarom is er dan geen voogdijakte te vinden wanneer haar moeder hertrouwt? De voogden worden pas? genoemd in die desbetreffende akte.

Is het mogelijk dat hier sprake is van een aangetrouwde zwager - en met name een halfzwager ?

Is Hendrik Berents soms hertrouwt met Dirkje Alberts?

Stift Essen 1640 jun 6 (vii:28)
Hendrick Berentsen als hulder van zijn vrouw Derckien Albertsen en van haar kinderen bij wijlen Claes Derckssen, met name Tryntien en Hendrick Claessen.