Forum Collectie Overijssel

Even een klein vraagje uit nieuwsgierigheid:

Ik heb ontzettend veel mensen in mijn bestand zitten die in de maand April getrouwd zijn. Is dit toeval of was er een speciale reden voor ?

Hallo. Hebt u familie, die voornamelijk op het platteland woonde? Zo ja, ik heb wel eens gelezen, dat mensen, die zichzelf per jaar verhuurden als personeel op boerderijen, dat per 1 mei deden. Als je dan eind april trouwt, kun je in het eventuele huis naast de boerderij gaan wonen. Ik meen, dat het verhuren van boerderijen aan de boeren per 1 november ging, maar misschien ging dat ook wel per 1 mei. Verder denk ik, dat het gewoon wel leuk is om na de winter te trouwen. In het voorjaar dus.
Hartelijke groeten, Janny Lalkens

Hallo Syl. Naast boerderijen stonden inderdaad wel huisjes voor de ouders. Verder weet ik uit mijn eigen familie, dat er ook wel dubbele woonhuizen voor de boerenschuren stonden. De jonge en de oude boer woonden dan twee-onder-een-kap. En als er dan een wat kleiner huis in de buurt van de boerderij stond, kon daar de arbeider wonen. Ik heb in een streekroman wel eens gelezen, dat dat was, omdat de boer dan gemakkelijk de arbeider 's nachts kon vragen om hulp, als er een koe moeilijk kalfde.
Dat trouwen in april lijkt me dus op een situatie waarin er eerst werk werd georganiseerd, van 1 mei tot 1 mei, waarna er getrouwd kon worden. Maar zeker weten doe ik het ook niet!
Met vriendelijke groet, Janny Lalkens.

In Friesland heet het verschijnsel 'Alde maaie' en heel veel huwelijken werden in Friesland dan ook in mei gesloten.
Wikipedia heeft daar een stukje over in het Fries:

De Alde Maaie is de oantsjutting fan 12 maaie as dei dêr't kontrakten en houliken op sletten waarden.

It jier rûn yn it noardwesten fan Jeropa yn âlde tiiden fan 1 maaie oant 30 april. Dat woe net allinnich sizze dat op 1 maaie it nije jier, it maaiefeest, fierd waard, mar in langrinnend ferbân, lykas in houlik of wurk by in baas, begûn ek mei it begjin fan it nije jier.

No wie it op it ein fan de 17e ieu al lang net mear sa dat it kalinderjier op 1 maaie begûn, mar de feinten wurke noch hieltiid oant 1 maaie by de baas, of oant "de Maaie" sa't men sei. It hie nea in probleem wêst om dat te litten sa't it altyd wêst hie, mar it koe ek net oars om't in kontrakt, en it ôfprate jierlean, altyd foar in hiel jier wie. En hie men al de ienigste wêst dy't it oars dien hie, dan hie men nei ôfrin fan it kontrakt gjin oare baas of oare feint fine kinnen.

Doe de Gregoriaanske kalinder yn Fryslân ynfierd waard, oan it begjin fan 1701, wie it net oars. Der wie dan al in datum "1 maaie", nei 354 dagen, mar dêrmei wie it jierkontrakt fansels net ôfrun. Dat rûn troch oant 365 dagen, oant de âlde "1 maaie", al hjitte dy no "12 maaie". Dat der kaam in ferskil tusken de feestdei, dy't al ferskowe koe en dus op de "Nije Maaie" fierd waard, en de fêste kontraktdei, dy mei "Alde Maaie" wie.

It hat noch oant yn de 20e ieu usânse wêst dat in feint op de Alde Maaie by de baas te wurkjen kaam. It is ek net sa dat doe dy datum feroare is, mar feroarings yn de wurkkultuer hawwe in ein makke oan it jierfeint-stelsel.

En in het kort dit ook nog even van internet geplukt. (even googlen met "alde maaie")

Dat heeft te maken met de meimaand `alde maaie' (oude mei), waarmee de datum 12 mei wordt aangeduid waarop vroeger de boerenknechten in Friesland van de oude naar hun nieuwe boer gingen. Honderden knechten gingen dan met hun hele hebben en houden op een boerenwagen van de ene boer naar de andere. Het is ook een dag waarop - ook nu nog - traditioneel veel getrouwd wordt.

En voor de belangstellenden wil ik het Fries wel vertalen maar heb nu even geen tijd.

groet, Hinke.