De zaal zat maandagavond 9 september vol bij Collectie Overijssel. De eerste regionale bijeenkomst van het project Oorlog voor de Rechter trok een uiteenlopend publiek. Het is duidelijk dat het openbaar worden van het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR) in 2025 veel vragen en reacties oproept, ook in Overijssel.
Het CABR wordt in 2025 openbaar. In dit archief bevinden zich dossiers van personen die verdacht werden van collaboratie met de Duitse bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het project Oorlog voor de Rechter digitaliseert het archief en maakt het leesbaar met kunstmatige intelligentie. Oorlog voor de Rechter is een samenwerking tussen vier organisaties: het Nationaal Archief, Stichting WO2Net, het NIOD en het Huygens Instituut. Om mensen te informeren over dit project, organiseert Oorlog voor de Rechter in samenwerking met ARQ Kenniscentrum Oorlog, Vervolging en Geweld en met regionale archieven informatiebijeenkomsten in vrijwel alle provincies. De eerste bijeenkomst vond plaats in Zwolle op 9 september.
Project Oorlog voor de Rechter en ARQ Nationaal Psychotraumacentrum
Edwin Klijn, projectleider van Oorlog voor de Rechter, gaf uitleg over hoe dit project in zijn werk gaat. Belangrijk is dat bij het online publiceren van het archief zorgvuldig wordt omgegaan met de gevoelige informatie in de stukken. Een ethische commissie is geïnstalleerd om hierover advies uit te brengen. Via de website van Oorlog voor de Rechter is het vanaf 2025 mogelijk om te zoeken op namen, plaatsen of gebeurtenissen. Het archief is dus niet uitsluitend doorzoekbaar op de naam van de verdachte, maar bijvoorbeeld ook op naam van vervolgingsslachtoffers. Zo wordt er meer informatie toegankelijk gemaakt. ARQ ging vervolgens met een panel in gesprek over de impact van het project. De verschillende perspectieven toonden de pijnlijke én de helende kant van praten over dit verleden.
Collectiespecialist Laura de Jong vertelt over de POD- en PRA-archieven bij Collectie Overijssel.
Vincent Robijn, directeur van Collectie Overijssel, introduceerde de verschillende sprekers.
Archief POD-PRA van Collectie Overijssel
Hoewel vrijwel alle lokale archieven van de Bijzondere Rechtspleging zijn samengebracht in het CABR, is er in Zwolle een staartje achtergebleven. Dit is het archief van de Politieke Opsporingsdienst van Zwolle, Kampen, Zwartsluis en Steenwijk. Hierin zitten persoonsdossiers van enkele andere bijzondere rechercheafdelingen die onderzoek deden naar collaboratie en misdaad tijdens de oorlog. Hoewel het archief veel overlap heeft met het CABR zitten er ook unieke archiefstukken in. Voor onderzoekers die meer willen weten over de lokale afdeling van de Bijzondere Rechtspleging, is dit archief daarom zeker de moeite waard om te raadplegen.
Per januari 2025 wordt ook het POD-PRA archief openbaar gemaakt en zal op langere termijn ook worden gedigitaliseerd.
Vervolgbijeenkomst Nijverdal
Op 15 november vindt er opnieuw een regiobijeenkomst in Overijssel plaats. Dit zal plaatsvinden in het Memory Museum in Nijverdal. Houd onze website en nieuwsbrief in de gaten voor meer informatie en aanmelding.
