Vrijwilliger Esmee Hagendijk transcribeerde voor Collectie Overijssel een aantal middeleeuwse tekstfragmenten. Denk daarbij aan Aristoteles of de apocriefe Handelingen van Petrus. De benaming voor dit soort verspreide fragmenten is membra disjecta. Deze Latijnse en Middelnederlandse handschriften zien er vaak prachtig uit en bevatten soms zelfs verloren gegane werken!
Oude handschriften
Met de komst van de boekdrukkunst werden oude handschriften vaak verkocht aan boekbinders, die het perkament versneden om het tot lijm te koken, of als versteviging in nieuwe boekbanden te gebruiken. In onze tijd worden deze fragmenten er vaak uitgesneden bij restauratie, omdat ze inhoudelijk interessant zijn. Door ze te bestuderen wordt niet alleen meer duidelijk over welke teksten er in de middeleeuwen gelezen werden, maar ook over de verspreiding ervan.
Esmee: “Het feit dat iemand zo lang heeft gewerkt aan zo iets kostbaars en dat ik dat nu mag bekijken, blijft speciaal. Daarnaast vind ik het puzzelen op de teksten en het ontdekken van de inhoud erg leuk. En de mogelijkheid dat je iets bijzonders kan ontdekken maakt het spannend.”
Godfridus de trano, Summa super titulos decretalium, 14e -15e eeuw.
Online in te zien
De membra disjecta komen nu voor het eerst beschikbaar en zijn online te bekijk als scan via toegang 0453.1. Van een groot aantal teksten zijn ook transcripties en aantekeningen online te vinden. Voor meer membra disjecta, zie toegang 0453 en het artikel ‘Middeleeuwse Membra Disjecta in het Rijksarchief in Overijssel te Zwolle.’
Er valt nog veel te ontdekken! Welke onderzoeker waagt zich aan een vervolg op dit onderzoek?
