Tijdens werkzaamheden aan archieven en collecties duikt soms prachtig materiaal op. Zo werd enige tijd geleden door onze Snelle Scanservice tijdens het digitaliseren van een archiefstuk een doos met oud beeldmateriaal ontdekt. Deze was afkomstig van Instituut Loman uit Zwolle (1888 -1909). Na het archief grondig te hebben bestudeerd bleek het voornamelijk te gaan om foto’s die gemaakt zijn door destijds zeer bekende Zwolse fotografen. Naast veel portretten van ‘kostschooljongemannen’ zijn er ook opnamen van het pand aan de Emmawijk 1 in Zwolle, waar het instituut gevestigd was. Inmiddels is het archiefmateriaal gedigitaliseerd en online te bekijken op onze website.
Opleidingsinstituut Loman, eerder gevestigd aan Diezerkade 15, was een zeer bekende kostschool. Het instituut, vernoemd naar directeur W. C. Loman, leidde jonge mannen op voor de examens die nodig waren om toegelaten te worden bij de posterijen en op de cadettenscholen (militaire middelbare scholen) van Alkmaar en Willemstad. De opleiding kwam zeer goed bekend te staan, wat zorgde voor een enorme toeloop aan scholieren. Omdat hierdoor dringend een groter onderkomen nodig was, werd in 1891 een herenhuis gebouwd aan de Emmawijk 1.
Instituut Loman aan de Emmawijk 1 in Zwolle (Abraham Cohen, 1888).
Het gebouw werd destijds ontworpen door de architecten W. Koch en F.C. Koch en was een mooi voorbeeld van de neorenaissance stijl, onder andere herkenbaar aan de speklagen in het metselwerk en de kruiskozijnen. Nog steeds is het pand aan de Emmawijk te zien en ziet het er vrijwel nog hetzelfde uit als meer dan 100 jaar geleden.
Naast verschillende opnames van het pand vond men in het kleine beeldarchief ook veel portret- en groepsfoto’s van de kostschooljongemannen, gemaakt door diverse Zwolse fotografen. Zo zijn er foto’s gevonden van Jacques Daniël Rijk, Franz Wilhelm Heinrich Deutmann, Johannes Jacobus Dirk de Graaf, Petrus Johannes Bieseman en Jan Anthonie Eelsingh.
Uitsnede portretfoto van een klas met kostschooljongemannen (Mozes Cohen, 1895).
De mooiste vondst was echter wel het materiaal van de in Hasselt geboren fotograaf Mozes Cohen (1822-1899). Van deze fotograaf, gevestigd aan de Diezerstraat, was tot nu toe nog weinig origineel materiaal in de collectie aangetroffen. Mozes’ zoon Abraham (1848-1923) was overigens ook actief als fotograaf, met wie hij onder de naam ‘Cohen & Co’ samenwerkte.
In het archiefje dat onze Snelle Scanservice bij toeval ontdekte, bevinden zich maar een paar foto’s met een stempel erop van Mozes Cohen. Gelukkig konden we daarnaast echter op basis van locatie, camerastandpunten en uiterlijke kenmerken alsnog een aantal andere foto’s aan hem toewijzen. Zo konden we dit puzzeltje in ons archief toch nog compleet maken!
Meer weten over het Instituut Loman en het gevonden beeldmateriaal? Bekijk de collectie online op onze website.
