Op 19 april 1853 vormde zich te Amsterdam een vereniging van dragers van het Metalen Kruis, die in de jaren 1830/31 dienstplichtig of vrijwillig behoorden tot de Nederlandse Zee- of Landmacht. Deze oprichting vond spoedig weerklank en navolging in andere steden. Kort nadien werd aan die plaatselijke afdelingen het idee voorgelegd te komen tot een nationale feestviering ter oprichting en onthulling van een nationaal monument te Amsterdam in 1856. Om de samenwerking tussen de plaatselijke afdelingen te bevorderen en de gelden voor het monument te verzamelen, werd in Den Haag een Hoofdbestuur van het Metalen Kruis gevormd. Bij schrijven van 1 oktober 1853 richtte de secretaris van het Hoofdbestuur, Mr. J.H. Burlage, zich tot de majoor-commandant van de Zwolse schutterij, Jhr. R. Sandberg, met het verzoek zich te willen belasten met de oprichting van een plaatselijke afdeling. Onder leiding van Sandberg kwamen op 6 oktober d.a.v. een 20-tal heren bijeen om over de oprichting te beraadslagen. Uiteindelijk werd daartoe besloten. Tevens werd besloten om in commissoriaal verband het ontvangen Amsterdamse reglement naar Zwolse maatstaven te vertalen. Hiermee belastten zich de heren Sandberg, F. van Hoboken en P.H. Queijsen. Het reglement werd in een buitengewone vergadering op 19 oktober 1853 vastgesteld; nadien werd het nog enkele malen gewijzigd.

Het bepaalde ondermeer, dat
- aan gerechtigden tot het dragen van het Metalen Kruis, woonachtig in Zwolle of in het rechterlijke kanton van die naam gelegenheid wordt gegeven om elkaar 6 maal per jaar, tw. op 5 februari, 19 april, 18 juni, 8 augustus, 12 september en 6 december, in besloten kring tot vriendschappelijk verkeer te ontmoeten.(art. 1).
- rood-gepasporteerden, oneervol ontslagen officieren en minderen niet kunnen worden toegelaten; zij die gediend hebben als plaatsvervangers of nummerverwisselaars evenmin, tenzij zulks onder broers heeft plaatsgehad.(art. 7).
- dat op voordracht van het bestuur leden van Eer kunnen worden benoemd.
- dat een stamboek der leden zal worden bijgehouden. (art. 9).
- dat door gerechtigden van het Metalen Kruis andere dragers geïntroduceerd mogen worden; hiertoe zal een introductieboek worden aangelegd en bijgehouden.
Het bestuur van de afdeling wordt gekozen door en uit de leden. Stijgt het aantal leden boven de 30 dan zal het bestuur met 2 personen worden vermeerderd en bestaan uit 5 personen. Het bestuur kiest uit zijn midden een president en secretaris, die tevens penningmeester is. Aftredende bestuursleden zijn terstond herkiesbaar. Veranderingen in het reglement dienen bij tweederde meerderheid te geschieden.

Het doel van de Vereniging was gelegen in het scheppen van de mogelijkheid elkaar in besloten kring te ontmoeten. Daartoe werden zesmaal per jaar samenkomsten georganiseerd, welke plaatsvonden in de bovenzalen van Groote Sociëteit, later in een bovenzaal van de Sociëteit " De Harmonie". Onder het genot van soupé of diner en versnaperingen vonden dan de algemene ledenvergaderingen plaats. Naast het in vriendelijke sferen met elkaar vertoeven, heeft de afdeling Zwolle ook andere activiteiten ontplooid of mede gefinancierd. Zo werd door de leden een financiële bijdrage geleverd voor de oprichting van een monument te Amsterdam voor de gesneuvelde wapenbroeders uit de jaren 1830/31 (1856), voor de oprichting van een monument te Ginneken voor de gesneuvelde militairen op de Citadel van Antwerpen (1871) en voor het behouden van de door S.J.Roosdorp uit Amsterdam aangelegde verzameling wapens, uniformen en insignes (1873). Voorts werden de leden in de gelegenheid gesteld om met aandelen van 2000, 1000 en 500 gulden deel te nemen in de bouw van het klipperschip " Het Metalen Kruis".

In 1882 kent de afdeling Zwolle nog slechts 11 leden; de meeste wapenbroeders zijn overleden. Drie jaar later is de afdeling opgeheven. In de raadsvergadering van 2 november 1885 meldt burgemeester W.C.Th. van Nahuijs, dat het archief van de opgeheven afdeling Zwolle aan de gemeente is aangeboden en ten gemeentehuize zal worden bewaard.